اجمالى را به خوبى عمل كرده و به كار بستند تكميل كنيم، و فروع آن شرايع را كه مورد احتياج بنى اسرائيل بود تفصيل و توضيح دهيم، و اين هدايت و رحمتى بود از ما، شايد ايشان به معاد و لقاى پروردگارشان ايمان بياورند. اين است آنچه از سياق خود آيه و اتصالش به سياق آيات سه‌گانه گذشته استفاده مى‌شود.

پس در حقيقت جمله‌(ثُمَّ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ) برگشت به سياق آيات قبل از آيه‌(قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ) است كه در آنها روى سخن با پيغمبر اكرم 6 بود، و خطاب در آنها به صيغه متكلم مع الغير (ما فلان و فلان كرديم) بود و با لفظ ثم كه به تاخير دلالت مى‌كند به اين معنى اشاره شده كه اين كتاب براى اين نازل شده كه تمام كننده و تفصيل دهنده آن شرايع عمومى اجمالى باشد.

[وجوهى كه در باره ارتباط آيه شريفه:(ثُمَّ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ ...) با آيات ديگر ذكر شده است‌]

مفسرين ديگر آيه مورد بحث را به وجوه عجيب و غريبى توجيه نموده‌اند از آن جمله گفته‌اند: در اين آيه چيزى حذف و در تقدير گرفته شده و آن جمله بگو اى محمد است و تقدير آيه: ثم قل يا محمد اتينا موسى الكتاب است.

و يا گفته‌اند: تقدير آيه: ثم اخبركم ان موسى اعطى الكتاب- سپس به شما خبر مى‌دهم كه به موسى كتاب داده شد است.

و نيز از آن جمله گفته‌اند: تقدير آيه: ثم أتل عليكم آتينا موسى الكتاب- سپس برايتان بخوانم كه به موسى كتاب داديم است.

بعضى ديگر گفته‌اند: اين آيه متصل است به آيه‌(وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ) و نظم و ترتيب كلام: (وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ‌ ثُمَّ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ ) است.

چيزى كه اين مفسرين را وادار به اين توجيهات عجيب و غريب كرده اين است كه فكر كرده‌اند تورات قبل از قرآن نازل شده، پس چگونه در اين آيه لفظ ثم كه مفيد بعديت و تاخر است در باره تورات استعمال شده؟ لازمه اين لفظ اين است كه تورات بعد از قرآن نازل شده باشد، و حال آنكه در همين آيات يعنى در آيه‌(قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ) تقدم نزول تورات خاطرنشان شده است؟ جواب اين شبهه همان بيانى است كه ما در ذيل آيه مورد بحث گذرانديم.

جمله‌(تَماماً عَلَى الَّذِي أَحْسَنَ) اين معنا را بيان مى‌كند كه غرض از انزال تورات تتميم نواقص كسانى است از بنى اسرائيل كه شرايع كلى و احكام اجمالى سابق الذكر را به خوبى عمل كرده و به كار بستند، هم چنان كه در داستان موسى بعد از نازل شدن تورات نيز به مساله نيكو بكار بستن احكام تورات امر نموده و فرموده:( وَ كَتَبْنا لَهُ فِي الْأَلْواحِ مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ مَوْعِظَةً)