اشاره است به آن وعده‌اى كه به بنى اسرائيل داده بود كه به زودى ايشان را از ظلم فرعون نجات داده حكومت را به آنان خواهد سپرد، و قرآن آن وعده را چنين حكايت كرده:(وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ)[1].

گاهى هم به معناى موجود خارجى از قبيل انسان استعمال مى‌شود، مانند آيه‌(إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ)[2] و مسيح را از اين جهت مورد استعمال اين كلمه قرار داده كه خلقت مسيح (ع) خارق العاده بوده، عادت در خلقت انسان بر اين جارى است كه به تدريج صورت گيرد، و مسيح (ع) به كلمه ايجاد به وجود آمد، هم چنان كه در قرآن فرموده:(إِنَّ مَثَلَ عِيسى‌ عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ)[3] ظاهر سياق آيات در مورد بحث ما مى‌رساند كه مراد از(كَلِمَةُ رَبِّكَ) كلمه دعوت اسلامى باشد با آنچه لازم آنست از قبيل نبوت محمد 6 و نزول قرآن كه به همه كتاب‌هاى آسمانى محيط و مسلط است و به عموم معارف الهى و كليات شرايع دينى مشتمل مى‌باشد، چنان كه خداى تعالى در كلام خود در دعايى كه از ابراهيم (ع) هنگام بناى كعبه حكايت فرموده:(رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ)[4] به آن اشاره نموده است.

و همچنين به سابقه ذكرش در كتابهاى آسمانى گذشته در آيه‌(الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ)[5] اشاره مى‌فرمايد، و همچنين آيه‌(وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ) و آيه‌(الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ)[6] و آيات بسيار ديگر به آن اشاره دارد.

[1] ما چنين اراده كرده‌ايم كه بر كسانى كه در دنيا ضعيف شدند و اقويا ايشان را ضعيف پنداشتند منت گذارده ايشان را زمامدار و وارث( زمين) قرار دهيم. سوره قصص آيه 5

[2] فرشتگان گفتند: اى مريم! خدا تو را به كلمه خويش كه نام وى مسيح عيسى پسر مريم است بشارت مى‌دهد. سوره آل عمران آيه 45

[3] داستان عيسى نزد خدا چون داستان آدم است كه وى را از خاك آفريده و بدو گفت باش و او وجود يافت. سوره آل عمران آيه 59

[4] پروردگارا از ايشان رسولى در ميانشان مبعوث كن تا آيات تو را برايشان خوانده و كتاب و حكمتشان آموخته ايشان را تزكيه كند. سوره بقره آيه 129

[5] آن كسانى كه پيروى مى‌كنند رسول پيغمبر ناخوانده درس را كه( وصف) وى را نزد خويش در تورات و انجيل نوشته مى‌يابند. سوره اعراف آيه 157

[6] آنان كه كتاب به ايشان داديم او( پيغمبر) را مانند فرزندان خود مى‌شناسند. سوره بقره آيه 146