نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 7 صفحه : 434
و نسبت به اخلال در
عدالت در معامله معناى عدوان و ظلم را مىدهد، و به اين معنا در آيه(فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ
عِلْمٍ) آمده، و اگر نسبت به
اجزاى زمين و محل نشستن ملاحظه شود معناى ناهموارى را مىدهد.
[نهى از هر
كلام زشتى نسبت به مقدسات دينى]
اين آيه يكى
از ادبهاى دينى را خاطرنشان مىسازد كه با رعايت آن، احترام مقدسات جامعه دينى
محفوظ مانده و دستخوش اهانت و ناسزا و يا سخريه نمىشود، چون اين معنا غريزه
انسانى است كه از حريم مقدسات خود دفاع نموده با كسانى كه به حريم مقدساتش تجاوز
كنند به مقابله برخيزد و چه بسا شدت خشم او را به فحش و ناسزاى به مقدسات آنان
وادار سازد، و چون ممكن بود مسلمين به منظور دفاع از حريم پروردگار بتهاى مشركين
را هدف دشنام خود قرار داده در نتيجه عصبيت جاهليت، مشركين را نيز وادار سازد كه حريم
مقدس خداى متعال را مورد هتك قرار دهند لذا به آنان دستور مىدهد كه به خدايان
مشركين ناسزا نگويند، چون اگر ناسزا بگويند و آنان هم در مقام معارضه به مثل به
ساحت قدس ربوبى توهين كنند در حقيقت خود مؤمنين باعث هتك حرمت و جسارت به مقام
كبريايى خداوند شدهاند.
از عموم
تعليلى كه جمله(كَذلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ) آن را افاده
مىكند نهى از هر كلام زشتى نسبت به مقدسات دينى استفاده مىشود.(كَذلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ
فَيُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ) زينت ،
هر چيز زيبا و دوست داشتنى است كه ضميمه چيز ديگرى مىشود و به آن زيبايى مىبخشد
و آن را مرغوب و محبوب قرار مىدهد و طالب زينت به طمع رسيدن به آن حركت مىكند و
در نتيجه از فوايد آن چيز هم منتفع مىشود، مانند لباس زيبا كه انسان آن را به جهت
زيبايش مىپوشد و ضمنا بدنش نيز از سرما و گرما محفوظ مىماند.
بايد دانست
كه خداى تعالى ارادهاش بر اين تعلق گرفته كه بشر تا مدت معينى در اين دنيا زندگى
كند و با اعمال قواى فعاله خود اين زندگى متنوع و متحول را ادامه داده و با قواى
خود در نفع و ضررهايى كه با حواس ظاهرى خود درك مىكند تصرف نموده چيزهايى را
بخورد و از آشاميدنىهايى بياشامد و با حركات مخصوصى عمل نكاح را انجام دهد
چيزهايى را به صورت لباس درآورده به تن كند، آشيانهاى ساخته در آن مسكن گزيند و
خلاصه منافعى را جلب و مضارى را از خود دفع كند.
خداوند براى
انسان در جميع اين تصرفات لذايذى قرار داده كه آنها را مىچشد و
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 7 صفحه : 434