اسماعيل و تشريع دين حنيف در سوره‌هاى مكى نيامده، جوابش آيات سوره ابراهيم (ع) است كه در مكه نازل شده و خداوند در آن، دعاى ابراهيم (ع) را چنين حكايت نموده:( وَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْنِي وَ بَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ‌) - تا آنجا كه مى‌فرمايد- (رَبَّنا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِيُقِيمُوا الصَّلاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ‌) - تا آنجا كه مى‌فرمايد- (الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعاءِ )[1].

هم چنان كه نظير اين آيات در سوره صافات كه آن نيز مكى است و اشاره به داستان ذبح دارد آمده و ما در چند صفحه قبل آن را ايراد نموديم.

و اما اينكه گفتند: محمد 6 بدين وسيله خود را از شر يهوديان معاصرش حفظ كرد و شجره خود را متصل به يهوديت ابراهيم (ع) نمود، جوابش آيه‌( يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْراهِيمَ وَ ما أُنْزِلَتِ التَّوْراةُ وَ الْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ‌)- تا آنجا كه مى‌فرمايد- (ما كانَ إِبْراهِيمُ يَهُودِيًّا وَ لا نَصْرانِيًّا وَ لكِنْ كانَ حَنِيفاً مُسْلِماً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ )[2] است كه صراحتا مى‌فرمايد ابراهيم (ع) يهودى نبوده است.

[اشكال ديگر به آيات مربوط به احتجاجات ابراهيم (ع) و در آتش انداختن آن حضرت‌]

اشكال دوم اين است كه: ستاره‌پرستانى كه قرآن، احتجاج ابراهيم (ع) را عليه الوهيت آنها با جمله‌(فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ) متعرض شده در شهر حران كه ابراهيم (ع) از بابل يا اور بدانجا مهاجرت كرد، مى‌زيستند، و لازمه اين معنا اين است‌

[1] ياد آر وقتى كه ابراهيم عرض كرد: پروردگارا! اين شهر( مكه) را مكان امن و امان قرار ده و من و فرزندانم را از پرستش بتان دور بدار ... پروردگارا! من ذريه و فرزندان خود را در وادى بى كشت و زرعى نزد بيت الحرام تو براى بر پا داشتن نماز مسكن دادم، بار خدايا! تو دلهاى مردم را به سوى آنها مايل گردان و به انواع ثمرات آنها را روزى ده باشد كه شكر تو را به جاى آرند ... ستايش خداى را كه به من در پيرى دو فرزندم اسماعيل و اسحاق را عطا فرمود كه پروردگار من البته دعاى بندگان را خواهد شنيد. سوره ابراهيم آيه 35- 39

[2] اى اهل كتاب! چرا در آيين ابراهيم با يكديگر مجادله مى‌كنيد كه هر يك به خود نسبت مى‌دهيد او را، و حال اينكه فرستاده نشد تورات و انجيل مگر بعد از ابراهيم به قرن‌ها فاصله، آيا تعقل نمى‌كنيد ... ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، ليكن به دين حنيف توحيد و اسلام بود، و هرگز از مشركين نبود. سوره آل عمران آيه 64- 67