responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 7  صفحه : 296

و طبق سفر تكوين تورات از وى ده يك، ماليات گرفته، دست يافته و ديده‌اند كه بيشتر احكام آن شريعت، همانند احكام تورات است.

مفسر سابق الذكر سپس براى تحكيم احتمال خود و سد ثغور آن اضافه كرده است:

اينهم كه مى‌بينيد قرآن كريم تشريع فريضه حج را به ابراهيم (ع) نسبت داده منافات با احتمال ما ندارد، براى اينكه مساله حج از قوانين جارى در ميان قوم جرهم كه امت اسماعيلند، بوده، و ابراهيم (ع) فريضه مذكور را در بين آن قوم تشريع كرده، نه در ميان كلدانى‌ها كه قوم خود او بودند (پس قوم ابراهيم (ع) به احكام فرعى مامور نبودند) ولى اين امت پاره‌اى از موحدين آن بقدر نافرمانى خود از احكام فرعيه عذاب مى‌شوند زيرا شريعتى كامل از طرف خداوند براى آنان آمده و بر اقامه آن بازخواست مى‌شوند.

اين بود توجيه مفسر مزبور براى روايت، و ما گمان نمى‌كنيم كه تحكم و بى دليل بودن كلام او بر كسى پوشيده باشد، زيرا سابقا گفتيم كه حمورابى معاصر ابراهيم نبوده و در حدود سيصد سال بعد از ابراهيم زندگى مى‌كرده. چون زندگى ابراهيم (ع) در حدود دو هزار سال قبل از ميلاد و از او در حدود هزار و هفتصد سال قبل از ميلاد بوده. و ثانيا گر چه تاريخ دلالت دارد بر اينكه حمورابى پادشاهى صالح و ديندار و عادل در بين رعيت و مردى قانونى و پايدار در قوانين خود بوده و مقرراتى را كه خود وضع نموده بود به نحو احسن اجرا مى‌كرده و قوانين وى قديم‌ترين قوانين مدنى است كه تدوين شده، و ليكن همين سند تاريخى صراحت دارد بر اينكه وى مردى بت‌پرست بوده، چون در همين خطى كه در خرابه‌هاى بابل از وى به دست آمده بعد از بيان شريعت خود از بت‌هاى زيادى استمداد نموده، و آن بت‌ها را در قبال سلطنت عظيمى كه به او داده و توفيقى كه در بسط عدالت و وضع قانون به وى ارزانى داشته‌اند شكرگزارى نموده و از آنها خواسته تا قوانينش را از زوال و تحريف حفظ كنند، و آن بت‌ها را چنين اسم برده:

1- ميروداخ خداى خدايان 2- اى خداى قانون و عدالت 3- زاماما و الاهه اشتار دو خداى جنگ 4- شاماش خداى حاكم در آسمان و زمين 5- سين خداى آسمانها 6- حاداد خداى ارزانى و فراوانى نعمت 7- نيرغال خداى فتح و فيروزى 8- بل خداى قدر 9- آلهه بيلتيس و الاهه نينو و إلاه ساجيلا و غير آن.

و ثالثا اينكه گفت: تنها مكلف به ايمان بوده‌اند نيز صحيح نيست، براى اينكه قرآن كريم در سوره ابراهيم از زبان خود او مساله نماز را حكايت كرده كه از خداوند خواسته تا او و ذريه او را نمازخوان كند، و نيز در سوره انبيا حكايت كرده كه به قوم خود گفت: خدا به من‌

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 7  صفحه : 296
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست