است.[1] مؤلف: قريب به اين مضمون را هم از ابن مردويه از جابر نقل كرده است.[2]

[رواياتى در ذيل آيه مربوط به نزول بلا بر امت محمد 6 و بيان اختلاف و عدم اعتبار اين روايات‌]

و نيز در كتاب مذكور است كه احمد و ترمذى روايت را حسن شمرده و نعيم بن حماد در كتاب الفتن و ابن ابى حاتم و ابن مردويه از سعد بن ابى وقاص نقل كرده‌اند كه رسول خدا 6 در ذيل آيه‌(قُلْ هُوَ الْقادِرُ ...) فرمود: اين عذاب واقع خواهد شد، و ليكن هنوز تاويلش كه مراد از آن چيست، به ما نرسيده است.[3] مؤلف: روايت ديگرى هم به طرق شيعه و هم به طرق اهل سنت موجود است كه همه نشانگر آن است كه عذابهاى مذكور در آيه (عذاب فوق و تحت، يعنى صيحه آسمانى و فرو رفتن در زمين) همه در ميان اين امت واقع خواهد شد، و اما مساله تفرقه و بجان هم افتادن كه از دير زمانى واقع شده است.

سيوطى در الدر المنثور و ابن كثير در تفسيرش نيز اخبار زيادى روايت كرده‌اند كه بيانگر اين مطلب است: وقتى اين آيه نازل شد، رسول خدا پناه به خدا برده و از درگاهش مسألت نمود كه امتش را به اين چند عذاب معذب نفرمايد و خداوند دعايش را در بعضى از آن عذابها مستجاب و در بعضى ديگر كه همان تفرقه و به جان هم افتادن است، اجابت نفرمود.[4] و ليكن روايات مذكور، با اينكه بسيار زياد است و در بين آنها روايات قويى نيز وجود دارد، اما از آنجا كه هيچ كدامش موافق با ظاهر آيه نيست قابل اعتماد نمى‌باشد، زيرا دو آيه بعدش يعنى‌(وَ كَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَ هُوَ الْحَقُّ قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ، لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ) صريحا امت را وعده مى‌دهد به اينكه اين عذابها در آنان واقع خواهد شد.

علاوه بر اينكه آيات مورد بحث، آيات سوره انعام است كه گفتيم يك دفعه نازل شده. و رسول خدا مامور شد آن را به امت برساند، و اگر نسبت به بعضى از آن عذابها بدا حاصل گرديده و يا به دعاى آن حضرت، از نزول آن صرفنظر شده بود، جا داشت كه خود قرآن- كه كتابى است كه‌(لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ)- از رفع آن خبر داده باشد، و حال آنكه چنين خبرى در قرآن نيست، بلكه همانطورى كه قبلا اشاره كرديم، آيات ديگرى نيز مانند آيات سوره يونس و روم و ... اين چند آيه را تاييد مى‌كند.

از همه اينها گذشته، خود روايات مزبور، با روايات بسيار ديگرى كه از طرق شيعه و سنى نقل شده معارض مى‌باشند و همه دلالت دارند بر اينكه همه عذابهاى مذكور در آيه، در بين‌

[1] ( 1 و 2 و 3 و 4) الدر المنثور ج 3 ص 17

[2] ( 1 و 2 و 3 و 4) الدر المنثور ج 3 ص 17

[3] ( 1 و 2 و 3 و 4) الدر المنثور ج 3 ص 17

[4] ( 1 و 2 و 3 و 4) الدر المنثور ج 3 ص 17