داده‌اند در كليساهاى خود ذبح كنند، شواهدى ديگر از اين قبيل آورده.[1] و اين گفتار وى مبنى بر اين است كه بگوئيم اصولا اسلام عنايت بيشترى نسبت به نژاد عرب و اصلاح اين نژاد دارد، هم چنان كه از ظاهر بعضى از روايات بر مى‌آيد كه خداى تعالى عرب را بر غير عرب از ساير امتها برگزيد، و عرب كرامت و احترامى بيشتر نزد خدا دارد، و از ساير اقوام محترم‌تر است، و به خاطر همين روايات بوده كه عرب غير عرب را موالى خدمت كاران مى‌خواندند، ولى نظريه المنار و آن روايات و آن نامگذاريها با ظاهر آيات قرآنى نمى‌سازد، چگونه ممكن است اين انحصارطلبى‌هاى بى معنا را به قرآن نسبت داد با اينكه قرآن كريم فرموده:(يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى‌، وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ)[2] و از طرق امامان اهل البيت : احاديث بسيارى در بى اعتبارى اينگونه امتيازات وارد شده است.

و اسلام در دعوت خود عرب را در جنبى و غير عرب را در جنب ديگر قرار نداده، بلكه تفاوتى كه قائل شده بين اهل كتاب و مشركين است، اهل كتاب را در طرفى قرار داده چه عرب باشد و چه غير عرب، و مشركين را در طرفى ديگر قرار داده چه عرب و چه غير عرب، و از مشركين هيچ روشى و پيشنهادى را نپذيرفته مگر قبول اسلام، و ايمان به معارف آن به خلاف اهل كتاب كه آنان را بين اسلام آوردن و در دين خود باقى ماندن و شرائط ذمه و دادن جزيه را پذيرفتن مخير فرمود.

تازه به فرض هم كه نظريه صاحب المنار در تفاوت رفتار اسلام با عرب و غير عرب را بپذيريم، اين نظريه بيش از اين دلالت ندارد كه اسلام در حق اهل كتاب فى الجمله سهل‌انگارى كرده، چون نظريه مذكور مبهم و بى‌زبان است، و اما اينكه باعث شود كه ذبيحه اهل كتاب را در صورتى كه طبق طريقه و سنت خود ذبح كرده باشند حلال بداند؟ كجاى اين نظريه بر چنين مطلبى دلالت دارد.

و اما اينكه گفت بعضى از صحابه چنين و چنان فتوا داده‌اند جوابش اين است كه فتواى صحابه براى كسى حجيت ندارد.

بنا بر اين از همه آنچه تا كنون گفته شد روشن گرديد كه نه آيه شريفه دلالت دارد بر

[1] تفسير المنار ج 6 ص 78.

[2] هان اى مردم ما شما را از يك انسان مرد و انسانى زن خلق كرديم، و ما بوديم كه شما را گروه گروه و قبيله قبيله كرديم تا يكديگر را بشناسيد، بدرستى كه از ميان همگى شما آن كسى نزد خدا محترم‌تر و گرامى‌تر است كه با تقواتر باشد. سوره حجرات، آيه 13 .