بوده اما در اين نوبت تعليم را از ياد برده، و براى صاحبش شكار را نگرفته).[1] مؤلف: خصوصياتى كه در اين روايت معتبر شمرده شده، مانند 1- اختصاص حليت شكار مرده به شكارى كه سگ آن را شكار كرده باشد، نه پلنگ و باز و عقاب و غيره، چون در آيه شريفه كلمه مكلبين آمده، 2- و نيز اختصاص حليت به شكار سگى كه تعليم ديده باشد 3- و اختصاص حليت به صورتى كه سگى هرزه با سگ شكارى شركت نكرده باشد، همه از آيه شريفه استفاده مى‌شود، كه ما نيز در سابق در استفاده آنها از آيه شريفه مقدارى بحث كرديم.

و در همان كتاب از حريز از امام صادق (ع) روايت كرده كه گفت: شخصى از آن حضرت از سگهاى مجوسيان سؤال كرد كه اگر مسلمانى آنها را به شكار روانه كند، و نام خدا را هم هنگام روانه كردن به زبان جارى سازد آيا شكار چنين سگهايى حلال است؟

فرمود: بله براى اينكه سگ فرض شده سگى است مكلب، و نام خدا را هم برده‌اى پس هيچ اشكالى در آن نيست.[2] مؤلف: در اين حديث به اطلاق كلمه مكلبين استدلال شد، در حالى كه در در المنثور از ابن ابى حاتم از ابن عباس روايت شده كه در سؤال اينكه مسلمانى سگ تعليم يافته مردى مجوسى و يا باز او و يا عقاب او و يا هر درنده ديگرى كه مجوسى آن را تعليم داده مى‌گيرد و به شكار مى‌فرستد و شكار او را بدست مى‌آورد، آيا اين شكار حلال است يا حرام گفته است: نه از گوشت آن مخور هر چند كه تو نام خدا را هم برده باشى، زيرا مجوسى آن حيوان شكارچى را تعليم داده‌[3]، و قرآن كريم فرموده:(تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ) و ليكن ضعف اين گفتار روشن است. براى اينكه هر چند خطاب در جمله:(تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ) به حسب ظاهر متوجه به مؤمنين است، الا اينكه جمله‌(عَلَّمَكُمُ اللَّهُ) اختصاص به مسلمانان ندارد، رموز تعليم سگ شكارى در مسلمان و مجوسى يكى است، و همين معنا فهم شنونده آيه را مساعد مى‌سازد، براى اينكه از آيه شريفه بفهمد كه خصوصيت تعليم مسلمان و يا بگو مسلمان بودن معلم سگ، هيچ دخالتى در حكم ندارد، معلم سگ چه مسلمان باشد و چه غير مسلمان، غرض از تعليم حاصل مى‌شود، هم چنان كه خصوصيت مالكيت سگ هيچ دخالتى ندارد، ملك سگ چه از آن مسلمان باشد و چه از آن مجوسى تفاوتى ندارد.

[1] تفسير عياشى ج 1 ص 295 ح 33.

[2] تفسير عياشى ج 1 ص 293 ح 24.

[3] در المنثور ج 2 ص 260.