نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 341
[رواياتى در مورد مراد از حليت طعام اهل كتاب
در ذيل جمله و طعامهم حل لكم ]
و در تفسير
عياشى از هشام بن سالم از ابى عبد اللَّه امام صادق (ع) روايت آورده كه در تفسير
آيه شريفه: و طعامهم حل لكم فرموده: منظور از اين طعام عدس و حبوبات و
امثال آن است، و ضمير هم به اهل كتاب بر مىگردد.[1]
مؤلف: مرحوم شيخ طوسى نيز در تهذيب، اين روايت را از آن جناب نقل كرده، و به نقل
تهذيب عبارت چنين آمده: عدس و نخود و غير ذلك[2]
و در كافى و تهذيب در چند روايت از عمار بن مروان و سماعه از امام صادق (ع)
سؤالهايى در باره طعام اهل كتاب و آنچه از آن حلال است آمده، كه در پاسخ همه آنها
كلمه حبوب آمده است.[3] و در كافى
به سند خود از ابن مسكان از قتيبه أعشى روايت آورده كه گفت: مردى از امام صادق (ع)
سؤالى كرد، و من نزد آن جناب بودم، او پرسيد: گله گوسفند را به دست مردى يهودى و
نصرانى مىدهند تا بچرا ببرد، و احيانا يكى از گوسفندها دچار حادثه مىشود، و
چوپان سر آن را مىبرد، آيا از گوشت ذبيحه او مىتوان خورد؟ امام صادق (ع) فرمود:
نه بهاى آن را داخل اموال خودت كن، و نه از گوشت آن بخور، براى اينكه تنها سبب
حليت گوشت حيوانات بردن نام خدا است، كه در اين باره جز به مؤمنين نمىتوان اعتماد
كرد، مرد سائل عرضه داشت: آخر خداى تعالى فرموده:(الْيَوْمَ
أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ وَ طَعامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ حِلٌّ
لَكُمْ) و به حكم اين آيه طعام اهل كتاب بر ما حلال است قهرا ذبيحه آنان نيز
بايد بر ما حلال باشد؟ حضرت فرمود: پدرم همواره مىفرمود: منظور از طعام اهل كتاب
حبوبات و امثال آن است، (و شامل گوشت و امثال آن نمىشود)[4].
مؤلف: مرحوم
شيخ در تهذيب[5] و عياشى[6] در تفسير خود اين روايت را از
قتيبه اعشى از آن حضرت روايت كردهاند.
و اين
احاديث- بطورى كه ملاحظه مىكنيد- طعامى كه در آيه شريفه از طعامهاى اهل كتاب حلال
شده تفسير كرده به حبوب و اشباه آن، و اين همان است كه لفظ طعام در صورتى