كفر مى‌مانيم، هر زمان كه خواستيم برمى‌گرديم، هر چه بر سر حارث آمد، بر سر ما نيز بيايد.

بعد از آنكه رسول خدا ص مكه را فتح كرد، از اين عده چند نفر توبه كردند، و چند نفر ديگر به حال كفر مردند، و آيه:(إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ ...) نازل گرديد. صاحب مجمع البيان اين روايت را به بعضى از راويان عامه نسبت داده و بعضى گفته‌اند: اين آيه در باره اهل كتاب نازل شده است. بعضى ديگر گفته‌اند: جمله‌(إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمانِهِمْ ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً ...) در باره خصوص يهود نازل شده، كه اول ايمان آورده و سپس به عيسى كفر ورزيدند و در آخر كفر خود را زيادتر نموده، به رسول اللَّه ص نيز كفر ورزيدند، بعضى ديگر مطالبى ديگر گفته‌اند.[1] از دقت در اين اقوال و روايات، اين معنا به دست مى‌آيد كه تماميش نظريه‌هاى اجتهادى از سوى مفسرين سلف مى‌باشد بطورى كه بعضى از خود آنان به اين مطلب اقرار كرده‌اند.

و اما روايتى كه از امام صادق (ع) نقل شده مرسل است يعنى سندش ذكر نشده و بهمين جهت ضعيف است. علاوه بر اين كه ممكن است اسباب نزول يك يا چند آيه، داستانهاى متعددى باشد و خدا داناتر است.

[1] مجمع البيان ج 2 ص 472 ط تهران.