نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 464
قابل آمرزشند، مانند شرك كه بدون توبه آمرزيده
نمىشود و خداى تعالى در باره اين دو نوع گناه فرموده:(إِنْ
تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ، نُكَفِّرْ عَنْكُمْ
سَيِّئاتِكُمْ)[1]،(إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ
يَشاءُ)[2].
پس ملاحظه
كرديد كه خداى تعالى محرماتى را كه از آن نهى فرموده دو قسم كرده، يكى گناهان
كبيره و يكى ديگر گناهانى كه در مقابل آن قرار دارند و قهرا صغيره خواهند بود و
نيز بعضى را قابل آمرزش و بعضى ديگر را غير قابل آمرزش دانسته، پس به هر حال
گناهان (از نظر زشتى و فساد) مختلفند و چنين نيست كه تمامى گناهان باعث خلود در
آتش و هلاكت ابدى گردد.
علاوه بر
نظريه قرآن كريم، عقل نيز نمىپذيرد كه تمامى گناهان را در يك رديف قرار دهد، به
طورى كه در نظر او فرقى ميان يك سيلى زدن و بين كشتن
نباشد و نگاه به زن مردم، با زناى با او يكسان باشد و همچنين (خوردن يك ريال مال
مردى توانگر با خوردن تمامى اموال يتيمى بىسرپرست در نظرش يكسان باشد) و عقلاى از
انسانها در تمامى ادوار هيچ گناهى را در جاى گناه ديگر ننهادهاند و براى هر
معصيتى تبعه و اثر خاصى و سرزنش و عقاب معينى قائلند و با اين اختلاف چشمگيرى كه
در مراتب گناه هست، چگونه مىتوان حكم يك كاسه و كلى در باره آن كرد و با فرض
اختلاف مراتب آن، عقل حكم مىكند به اينكه: مراتب مختلف عذاب را بين آنها توزيع
كرد يعنى عذاب جاودانى و هلاك ابدى را كيفر بزرگترين گناه از قبيل شرك به خدا
دانست و عذابهاى كمتر را كيفر گناهان كوچكتر دانست همانطور كه قرآن چنين كرده و
معلوم است كه خوردن از درخت بهشتى به فرض اينكه حكم ارشادى نبوده باشد بلكه حكم
شرعى بوده باشد، مخالفتش به پايه كفر به خداى عظيم و گناهانى نظير آن نمىرسد، پس
اين درست نيست كه مخالفت چنان نهى را باعث عذاب دائمى بدانيم، خواننده عزيز
مىتواند به بحث افعال كه در تفسير آيه (216 تا 218) سوره بقره داشتيم مراجعه
نمايد.
5- اشكال
پنجم كه به حرف مسيحيان وارد است اين است كه گفتند: بين صفت رحمت خدا
و عدالت او تزاحم بوجود آمد، آن گاه براى رفع اين تزاحم عيسى نازل شد
و سپس صعود كرد، به بيانى كه قبلا از ايشان نقل كرديم و اگر كسى در اين كلام و در
لوازم آن
[1] اگر از گناهان كبيرهاى كه از آن نهى شدهايد، اجتناب كنيد
بديهايتان را مىآمرزيم. سوره نساء، آيه 31 .
[2] خدا اين گناه را كه به او شرك بورزيد نمىآمرزد و گناهان
سبكتر از آن را براى هر كه بخواهد مىآمرزد. سوره نساء، آيه 48 .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 464