از راسخين در علم سؤال كرد، حضرت فرمود: كسانى هستند كه به سوگند خود پاى بندند، و زبانى راستگو و قلبى مستقيم و استوار دارند، و نيز كسانى هستند كه عفت شكم و شهوت دارند، اينگونه افراد از راسخين در علمند [1].

مؤلف: ممكن است اين حديث را بنحوى توجيه كرد كه برگشتش به همان معناى حديث سابق شود.

و در كافى از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود: راسخين در علم كسانى هستند كه علمشان دچار اختلاف نمى‌شود [2].

مؤلف: اين حديث درست منطبق با آيه است، براى اينكه در آيه، رسوخ در علم در مقابل كسانى قرار گرفته كه در دلهايشان زيغ و انحراف هست، و قهرا رسوخ در علم عبارت از همين مى‌شود كه علم دستخوش اختلاف و ترديد نگردد.

و در در المنثور [3] است كه ابن ابى شيبه، و احمد، و ترمذى، و ابن جرير، و طبرانى، و ابن مردويه، از ام سلمه روايت كرده‌اند كه گفت: رسول خدا 6 در دعاهايش بسيار مى‌گفت: اللهم مقلب القلوب ثبت قلبى على دينك [4] روزى به ايشان عرض كردم: يا رسول اللَّه 6 مگر دلها زير و رو مى‌شوند؟ فرمود: بله، خداى تعالى هيچ فردى از بنى آدم را نيافريده، مگر آنكه دلش بين دو انگشت از انگشتان خدا قرار دارد، اگر او بخواهد دل استوار مى‌شود، و گرنه دچار زيغ و انحراف مى‌گردد (تا آخر حديث) [5].

مؤلف: اين معنا به چند طريق از عده‌اى از صحابه آن حضرت از قبيل جابر، و نواس بن شمعان، و عبد اللَّه بن عمر، و ابى هريره نقل شده، و مشهور در اين باب مطلبى است كه در حديث نواس آمده، كه فرمود: قلب آدميزاد بين دو انگشت از انگشتان رحمان قرار دارد، (بطورى كه يادم مى‌آيد) شريف رضى حديث را به اين عبارت در كتاب مجازات النبويه نقل كرده است‌[6].

[1] الدر المنثور ج 2 ص 7.

[2] اصول كافى ج 1 ص 245 سطر 9.

[3] الدر المنثور ج 2 ص 8.

[4] بار الها اى خدايى كه دلها را زير و رو مى‌كنى، قلب مرا بر دين خود استوار بدار.

[5] الدر المنثور ج 2 ص 8.

[6] الدر المنثور ج 2 ص 9- 8.