هم همين است، چون بقيه فسادها از اينجا شروع مى‌شود و شريعت اسلام همانطور كه قبلا هم گفته شد اساس احكام خود را تحفظ بر عقل قرار داده، خواسته است با روش عملى، عقل مردم را حفظ كند، (و بلكه رشد هم بدهد)، و اگر از شراب، و قمار، و تقلب، و دروغ، و امثال اين گناهان نهى كرده، باز براى اين است كه اينگونه اعمال ويرانگر عقلند و بدترين عملى كه حكومت عقل را باطل مى‌سازد در ميان اعمال شرب خمر، و در ميان اقوال دروغ و زور است.

پس اين اعمال يعنى اعمالى كه حكومت عقل را باطل مى‌سازد، و در رأس آن سياست‌هايى است كه مستى و دروغ را ترويج مى‌كند، اعمالى است كه انسانيت را تهديد مى‌كند، و بنيان سعادت او را منهدم ساخته، آثارى هر يك تلخ‌تر از ديگرى ببار مى‌آورد، آرى شراب آب شور را مى‌ماند كه هر چه بيشتر بنوشند تشنه‌تر مى‌شوند، آنجا كه كار به هلاكت برسد، آثار اين آب آتشين هم روز به روز تلخ‌تر، و بر دوش انسانها سنگين‌تر است، چون مبتلاى به شراب جرعه‌اى ديگر مى‌نوشد تا بلكه شايد خستگيش بر طرف شود، ولى تلاشى بيهوده مى‌كند.

و اين فخر براى دين مبين اسلام اين محجه بيضا و شريعت غرا بس است، كه زير بناى احكام خود را عقل قرار داده، و از پيروى هواى نفس كه دشمن عقل است نهى فرموده.

و گفتنى‌هاى ما پيرامون شرب خمر بيش از اينها است ان شاء اللَّه تتمه آن در سوره مائده از نظر خواننده خواهد گذشت.

[تحريم تدريجى ميگسارى توسط شارع مقدس اسلام‌]

و از آنجايى كه مردم به قريحه حيوانيت كه دارند همواره متمايل به لذائذ شهوت هستند، و اين تمايل اعمال شهوانى را بيشتر در بين آنان شايع مى‌سازد تا حق و حقيقت را، و قهرا مردم به ارتكاب آنها عادت نموده تركش برايشان دشوار مى‌شود، هر چند كه ترك آن مقتضاى سعادت انسانى باشد، بدين جهت خداى سبحان مبارزه با اينگونه عادتها را تدريجا در بين مردم آغاز كرد، و با رفق و مدارا تكليفشان فرمود:

يكى از اين عادات زشت و شايع در بين مردم مى‌گسارى بود، كه شارع اسلام به تدريج تحريم آن را شروع كرد، و اين مطلب با تدبر در آيات مربوط به اين تحريم كه مى‌بينيم چهار بار نازل شده كاملا به چشم مى‌خورد.

بار اول فرموده:(قُلْ إِنَّما حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ، وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ)[1] و اين آيه در مكه نازل شده، و بطور كلى هر عملى را مصداق اثم باشد تحريم كرده،

[1] بگو پروردگار من تنها فواحش چه ظاهرى و چه باطنى آن و نيز اثم و ستم بدون حق را تحريم كرده. سوره اعراف آيه 32