و نيز در همان كتاب است كه ابن منذر، طبرانى، در اوسط حاكم (وى حديث را صحيح دانسته)، ابن مردويه، بيهقى در دلائل و ضياء در المختارة ، از ابى بن كعب روايت كرده‌اند كه گفت: وقتى رسول خدا 6 و يارانش به مدينه وارد شدند، و انصار ايشان را با آغوش باز پذيرا گشتند، عرب يك‌دل و يك جهت عليه ايشان قيام نمودند، به طورى كه هيچ وقت جرأت نمى‌كردند اسلحه را از خود دور سازند، شب و روز را با اسلحه به سر مى‌بردند، و هميشه مى‌گفتند: هيچ احتمال مى‌دهيد روزى برسد كه ما آسوده و مطمئن شويم و جز خدا از هيچ كس نترسيم؟ در چنين حالى اين آيه نازل شد كه‌(وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ...)[1].

مؤلف: اين روايت به بيش از اين دلالت ندارد كه سبب نزول آيه شريفه اين جريان بوده، و اما اينكه مراد از(الَّذِينَ آمَنُوا) چه كسانى است؟ از روايت استفاده نمى‌شود، و همچنين خدا در چه زمانى وعده خود را انجاز مى‌كند؟ آيه از آن ساكت است.

و نظير آن روايتى ديگر است كه وقتى آيه‌(وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ...) نازل شد رسول خدا 6 فرمود: بشارت بر اين امت، كه خدا وعده بلندى، و رفعت، و دين، و نصرت، و تمكين، در زمين به ايشان داد، پس هر كس از شما عمل آخرت را براى دنيايش كند در آخرت هيچ بهره‌اى نخواهد داشت‌[2].

زيرا صرف بشارت آن جناب به امت به اينكه جانشين در زمين خواهند شد مستلزم اين نيست كه مراد از(الَّذِينَ آمَنُوا) در آيه تمامى فرد فرد امت و خصوص صحابه و يا چند نفر معدود از ايشان باشد.

و در نهج البلاغه در كلامى از آن جناب آمده كه در پاسخ عمر وقتى كه از آن جناب پرسيد آيا صلاح هست خودم با لشكر اسلام به طرف فارس كه براى جنگ تجمع كرده‌اند بروم؟ فرمود: پيشرفت و يا شكست اين امر (يعنى دين اسلام) بستگى به نصرت، و يا خذلان كسى ندارد، اين دين خداست كه همه جا خدا پيروزش كرده و لشگرش را عزت داده و تاييد كرده است، تا رسيد به آنجا كه رسيده، و ما پاى بند وعده خداييم كه فرمود:(وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى‌ لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً) و خداى تعالى هر وعده‌اى كه بدهد انجاز مى‌كند و لشگر خود را پيروزى مى‌بخشد، و در اسلام سرپرست مسلمانان حكم‌

[1] ( 1 و 2) الدر المنثور، ج 5، ص 55.

[2] ( 1 و 2) الدر المنثور، ج 5، ص 55.