آن از طلا زينت يافته بود، و در داخل آنها ظروف واوانى طلا و نقره و همچنين
تختخوابهايى از فلزات قيمتى موجود بود»!
«استرابون» جغرافىدان معروف از «ارتميدور» كه از جغرافىدانهايى است كه در يكصد سال قبل
از ميلاد زندگى مىكرده نقل مىكند كه: «مأرب يكى از شهرهاى حيرتانگيز دنيا بوده
است و سقفها و ديوارهاى قصور سلاطين آن از طلا و عاج و دانههاى قيمتى تزيين
يافته بود. مبل و اثاثيه آن با بهترين طرزى ساخته و نهايت درجه زيبا بود»!
«مسعودى» مورخ بزرگ اسلامى نويسنده كتاب «مروج الذهب»
در تعريف و توصيف شهر «مأرب» چنين مىنويسد:
«از هر طرف عمارات زيبا، درختهاى
سايهدار، نهرهاى آب جارى، آبشارها در آن موجود و وسعت كشور به اين اندازه بود كه
براى يك نفر سوار ورزيده كه بخواهد عرض و طول آن را طى كند يك ماه وقت لازم بود.
هر مسافرى اعم از سواره يا پياده كه از اين سرتا آن سر كشور را طى مىكرد آفتاب را
نمىديد زيرا در دو طرف جاده آن قدر درختهاى سايهدار تربيت كرده بودند كه سايه
آن قطع نمىشد»!
«اهالى مرفه الحال، و از لذايذ حيات
برخوردار بودند، لوازم زندگى مهيا، اراضى آباد، هوا صاف، آسمان شفاف، چشمههاى آب
فراوان، حكومت عالى، سلطنت قوى و پايدار و كشور در نهايت ترقى و تعالى بود.
در اثر همين نعمتها يمن از حيث آسايش در تمام دنيا معروف بود و سكنه آن در
نجابت و بلندى نظر و مهماننوازى مشهور آفاق بودند. اين سعادت و فرخندگى تا زمانى
كه مشيت الهى تعلق گرفته بود دوام داشت، پادشاهى نبود كه به آنها حمله كند مگر
اينكه شكست مىخورد و هر ستمگرى در صدد آزار آنان بر مىآمد سرنگون مىشد. تمام
افراد در تحت سيطره حكومت آنها بودند و همه اقوام سر بر فرمان ايشان ...
خلاصه: يمن تاج افتخارى بود كه بر سر ممالك دنيا
قرار داشت ...»
يكى از علل آبادى اين سرزمين را بناء سد معروف «مأرب» مىدانند، اين سد در جلو
درهاى كه ميان دو كوه «بلق» قرار داشت بنا شده بود، آبهاى فراوانى كه در اثر سيلابهاى عظيم از
مسافتهاى دور حركت مىكرد، و به صورت رودخانه بزرگى بنام «اذنه» از ميان دره مزبور عبور مىكرد، و قبل از
بناى سد چندان مورد استفاده نبود و پس از پيمودن مسافتى در ريگزار فرو مىرفت، در
پشت اين سد متراكم شد.
سد نامبرده كه هنوز قسمت مختصرى از آن باقى است يكى از سدهاى مهم تاريخى به
شمار مىرود. طول آن را 800 و عرضش را 150 قدم و ارتفاع آن را ما بين 13 تا 19 قدم
نوشتهاند. ولى مسعودى در كتاب مروج الذهب طول آن را بيش از اين مقدار نقل كرده
است.
از آنجايى كه سد مزبور در محل مناسبى موافق با اصول فنى بنا شده بود، در زمان
كوتاهى يك سرزمين بزرگى را آباد و از درختان خرم و باغستانهاى با طراوت مستور
ساخت. اما در اثر چه عللى سد مذكور ويران شد و تمدن كشور كهنسال يمن رو به انحطاط
گذارد؟ اين موضوع نيازمند به بحثهاى ديگر است كه فعلًا از موضوع سخن ما خارج است.