اگر از خارج به قلب نگاه كنيم شكل ظاهرى آن خيلى ساده به نظر مى‌رسد يعنى يك توده گوشتى قرمز رنگ مخروطى شكل است كه قسمت فوقانى آن پهن‌تر و قسمت تحتانى آن باريك‌تر، و محور آن كمى مايل به طرف چپ و جلو مى‌باشد، و معمولًا به قدر يك مشت بسته بيشتر نيست، ولى ساختمان درونى آن پيچيده، و حتى داراى قسمت‌هاى اسرارآميزى است كه پنجه‌هاى علم هنوز نتوانسته از روى آن پرده‌بردارى كند. همين قدر معلوم است كه هر قلبى از چهار حفره دو عدد در طرف راست و دو عدد در طرف چپ تشكيل شده كه معمولًا «قلب چپ» و «قلب راست» ناميده مى‌شود.

حفره‌هاى بالا كوچك‌تر و حفره‌هاى پايين بزرگ‌تر و از همه اين حفره‌ها بزرگ‌تر حفره پايينى قلب چپ است كه از هر طرف عضلات محكمى اطراف آن را احاطه كرده است و علت اين استحكام و بزرگى هم آن است كه اين قسمت از قلب مأموريت دارد خون را با فشار زياد به داخل كليه شريان‌ها بفرستد.

حفره‌ها بالا بوسيله دريچه مخصوصى به حفره‌هاى پايين راه دارد و كار آنها ريختن خون به حفره‌هاى پايينى است، از اين جهت آنها را «دهليز» مى‌نامند، دريچه‌هاى مزبور فقط از يك طرف باز و بسته مى‌شوند يعنى وقتى خون مى‌خواهد از دهليزها به حفره‌هاى تحتانى بريزد باز و بعداً بسته خواهند شد با اين وضع از بازگشت مجدد خون به دهليزها جلوگيرى به عمل مى‌آورند يعنى درست همان عمل تلمبه‌هاى معمولى را انجام مى‌دهند.

همان‌طورى كه قبلًا اشاره شد قلب انسان در حقيقت دو قلب است و حتى دو عمل مختلف هم انجام مى‌دهد، به اين معنا كه قسمت فوقانى قلب چپ (دهليز چپ) كه «تحويلدار» قلب است خون پاك و تصفيه شده را از وريدهاى ريوى دريافت داشته و با انقباض آن را در «بطن چپ‌» كه در قسمت تحتانى قرار دارد، خالى مى‌كند.

بطن چپ كه در واقع «وكيل خرج‌» قلب است با منقبض شدن دريچه‌هاى دهليز را محكم بسته و سيل خون را با فشار تمام به داخل شريان‌ها وارد مى‌كند.

خون مزبور، عادلانه به كمك شريان‌ها در كليه بدن تقسيم مى‌شود و هنگام عبور از كنار سلول‌ها اكسيژن و آب و ساير مواد غذايى را از دست داده و در عوض سم «انيدريد كربنيك‌» را مى‌گيرد و دوباره به طرف سرچشمه اصلى يعنى قلب رهسپار مى‌شود، ولى در اين موقع آن صفا و حرارت و شفافيت اوّليه را از دست داده و كبود و تيره و افسرده به وطن اصلى بازگشت مى‌كند.

البتّه نبايد تصور كرد كه كار خون تنها بخشش و دهش است! خير ... در موقع عبور از كبد و روده‌ها مقدار زيادى مواد غذايى و قندى از آنها دريافت مى‌دارد و دسترنج معده را به صورت ساده‌اى در اختيار خود در آورده به سلول‌ها مى‌بخشد.

«دهليز قلب راست» اين خون مسموم را به پاس خدماتى كه در راه حيات و زندگى سلول‌ها انجام داده، به درون خود مى‌پذيرد و سپس از دريچه مخصوصى به درون «بطن راست‌» فرو مى‌ريزد.

بطن راست نيز آن را با فشار به طرف ريه‌ها كه «تصفيه خانه و پالايشگاه‌» خون است حركت مى‌دهد.