از شگفتى‌هاى اين بحث آن است كه راويان احاديث مسح بر روى كفش‌ها، كسانى هستند كه گاه توفيق تشرّف خدمت حضرت را داشتند، ولى على (عليه السلام) كه دائماً در محضر پيامبر (صلى الله عليه و آله) بود، طبق احاديث معروف اهل سنّت اين سخن را هرگز قبول نداشت.

و از آن شگفت‌انگيزتر اين كه از عايشه كه غالباً با آن حضرت (صلى الله عليه و آله) بوده نقل كرده‌اند كه مى‌گفت: «لئن تقطع قدماى أحبّ إلىّ من أنْ أمسح على الخفّين؛ اگر پاهاى من قطع شود از اين خوش‌تر دارم كه روى كفش‌هايم مسح كنم!». [1]

نتيجه نهايى بحث‌

1- قرآن وظيفه اصلى را در وضو به وضوح، مسح بر پاها شمرده است، (آيه 6 سوره مائده) و تمام روايات اهل بيت (عليهم السلام) و فتاواى فقهاى پيروان آنها بر همين امر استقرار يافته است.

2- فقهاى اهل سنّت وظيفه اصلى را غالباً شستن پاها مى‌دانند ولى اكثر آنها اجازه مى‌دهند كه در حال اختيار روى كفش‌ها را مسح كنند! و بعضى آن را منحصر به موارد ضرورت مى‌دانند.

3- رواياتى كه درباره مسح بر كفش‌ها در كتب منبع برادران اهل سنّت آمده به قدرى ضدّ و نقيض است كه هر محقّقى را به شك‌

[1]. مبسوط سرخسى، جلد 1، صفحه 98.