نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 33
«راعنا» كه از ماده «الرعى» به معنى مهلت دادن
است، به كار مىبردند.
ولى يهود
همين كلمه «راعنا» را از ماده «الرُّعونة» كه به معنى كودنى و حماقت است استعمال
مىكردند (در صورت اوّل مفهومش اين است «به ما مهلت بده» ولى در صورت دوم اين است:
«ما را تحميق كن»!)
يعنى براى
يهود دستاويزى پيدا شده بود كه با استفاده از همان جملهاى كه مسلمانان مىگفتند،
پيامبر يا مسلمانان را استهزاء كنند.
آيه فوق نازل
شد و براى جلوگيرى از اين سوء استفاده، به مؤمنان دستور داد به جاى جمله «راعنا»،
جمله «انظرنا» را به كار برند كه همان مفهوم را مىرساند، و دستاويزى براى دشمن
لجوج نيست. [1]
بعضى ديگر از
مفسران گفتهاند: جمله «راعنا» در لغت يهود يك نوع دشنام بود و مفهومش اين بود
«بشنو كه هرگز نشنوى» اين جمله را تكرار مىكردند و مىخنديدند!
[2]
بعضى از
مفسران نيز نقل كردهاند: يهود به جاى «راعنا»، «راعينا» مىگفتند كه معنيش «چوپان
ما» است، و پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله را مخاطب قرار مىدادند و از اين راه
استهزاء مىكردند. [3]
اين شأن
نزولها با هم تضادى ندارد و ممكن است همه صحيح باشد.
***
[1] «تفسير قرطبى» و «تفسير المنار» و «تفسير كبير
فخر رازى» و «تفسير ابوالفتوح رازى»، و «مجمع البيان» ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار
الانوار»، ج 9، ص 66، 67 و 332، ح 18؛ «تفسير امام حسن عسكرى عليه السلام»، ص 477،
478 و 479.
[2] «تفسير قرطبى» و «المنار» و «تفسير كبير فخر
رازى» و «تفسير ابوالفتوح رازى»، و «مجمع البيان» ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار
الانوار»، ج 9، ص 66، 67 و 332، ح 18؛ «تفسير امام حسن عسكرى عليه السلام»، ص 477،
478 و 479.
[3] «تفسير قرطبى» و «المنار» و «تفسير كبير فخر
رازى» و «تفسير ابوالفتوح رازى»، و «مجمع البيان» ذيل آيه مورد بحث؛ «بحار
الانوار»، ج 9، ص 66، 67 و 332، ح 18؛ «تفسير امام حسن عسكرى عليه السلام»، ص 477،
478 و 479.
نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 33