نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 221
ثروت و مقام مىدانستند، نتوانستند عظمت مقام روحى اين مردان بزرگ، و نقش
سازنده آنها را در ايجاد مجتمع بزرگ اسلامى و انسانى آينده درك كنند) گفتند:
اى محمّد صلى الله عليه و آله آيا به همين افراد از ميان جمعيت قناعت
كردهاى؟!
اينها هستند كه خداوند از ميان ما انتخاب كرده؟!
ما پيرو اينها بوده باشيم؟!
هر چه زودتر آنها را از طرف خود دور كن! شايد ما به تو نزديك شويم و از تو
پيروى كنيم.
آيات فوق نازل شد و اين پيشنهاد را به شدت ردّ كرد. [1]
بعضى از مفسران اهل تسنن مانند نويسنده «المنار» حديثى شبيه به اين حديث نقل
كرده و سپس اضافه مىكند: «عمر بن خطاب» در آنجا حاضر بود، به پيامبر پيشنهاد كرد،
چه مانعى دارد كه پيشنهاد آنها را بپذيريم؟ و ببينيم اينها چه مىكنند، آيات فوق
پيشنهاد او را نيز ردّ كرد. [2]
اشتباه نشود! ذكر شأن نزول براى بعضى از آيات اين سوره، منافاتى با اين ندارد
كه تمام سوره يك جا نازل شده باشد؛ زيرا همان طور كه سابقاً اشاره كرديم ممكن است
حوادث گوناگونى قبل از نزول سوره در فواصل مختلفى روى داده باشد و اين سوره ناظر
به آن حوادث بوده باشد.
ذكر اين نكته در اينجا لازم به نظر مىرسد كه: در پارهاى از روايات نقل شده،
هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله پيشنهاد آنها را نپذيرفت، از او خواستند:
ميان اشراف قريش و فقراى يارانش تناوب قائل شود، يعنى روزى را براى اينها و روزى
را براى آنها قرار دهد، تا با هم در يك جلسه ننشينند، پيامبر اين پيشنهاد را
پذيرفت شايد وسيلهاى
[1] «درّ المنثور»، ج 3، ص 13؛ «مجمع
البيان»، ذيل آيات مورد بحث؛ «بحار الانوار»، ج 17، ص 41، ج 22، ص 32، و ج 71، ص
183؛ «نورالثقلين»، ج 1، ص 720؛ «الميزان»، ج 7، ص 109.
[2] «بحار الانوار»، ج 17، ص 41؛
«جامع البيان»، ج 7، ص 265؛ «اسباب نزول الآيات» واحدى نيشابورى، ص 146؛ «زاد
المسير»، ج 3، ص 32؛ «الميزان»، ج 7، ص 109.
نام کتاب : شان نزول آيات قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 221