كنند. پس اگر از شما كناره‌گيرى كرده و با شما پيكار ننمودند، (بلكه) پيشنهاد صلح‌كردند، خداوند به شما اجازه نمى‌دهد كه متعرض آنان شويد.

شأن نزول:

پيشنهاد اصلاح را بپذيريد

از روايات مختلفى كه در شأن نزول اين آيه وارد شده، و مفسران در تفاسير گوناگون آورده‌اند، چنين استفاده مى‌شود: دو قبيله در ميان قبائل عرب به نام «بنى‌ضمره» و «اشجع» وجود داشتند كه قبيله اوّل با مسلمانان پيمان ترك تعرض بسته بودند، و طايفه «اشجع» با «بنى‌ضمره» نيز هم پيمان بودند.

بعضى از مسلمانان از قدرت طايفه «بنى‌ضمره» و پيمان‌شكنى آنها بيمناك بودند، لذا به پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله پيشنهاد كردند: پيش از آن كه آنها حمله را آغاز كنند مسلمانان به آنها حمله‌ور شوند، پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود:

كَلَّا فَانَّهُمْ أَبَرُّ الْعَرَبِ بِالْوالِدَيْنِ وَ أَوْصَلُهُمْ لِلْرَّحِمِ وَ أَوْفاهُمْ بِالْعَهْدِ:

«نه، هرگز چنين كارى نكنيد؛ زيرا آنها در ميان تمام طوائف عرب نسبت به پدر و مادر خود از همه نيكوكارترند، و از همه نسبت به اقوام و بستگان مهربان‌تر، و به عهد و پيمان خود از همه پايبندترند»!

پس از مدتى مسلمانان با خبر شدند كه طايفه «اشجع» به سركردگى «مسعود بن رجيله» كه هفتصد نفر بودند به نزديكى «مدينه» آمده‌اند، پيامبر صلى الله عليه و آله نمايندگانى نزد آنها فرستاد تا از هدف مسافرتشان مطلع گردد آنها اظهار داشتند آمده‌ايم قرار داد ترك مخاصمه با محمّد صلى الله عليه و آله ببنديم.

هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله چنين ديد، دستور داد مقدار زيادى خرما به عنوان هديه براى آنها بردند، سپس با آنها تماس گرفت، آنها اظهار داشتند: ما نه توانائى مبارزه با دشمنان شما را داريم، چون عدد ما كم است، و نه قدرت و تمايل به مبارزه با شما را؛ زيرا محل ما به شما نزديك است، لذا آمده‌ايم با شما پيمان ترك تعرض ببنديم.