سوءظن را به عنوان «غيبت با قلب» عنوان نموده‌اند.

اين بود قسمى از زيانهاى فردى سوءظن و بدبينى.

طرق مبارزه با سوءظن‌

در اين بحث قبل از هرچيز اشكالى وجود دارد كه بايد به حل آن بپردازيم، و آن اينكه:

موضوع «سوء ظن» غالباً يك امر اختيارى نيست كه بتوان از آن خوددارى كرد بلكه در بيشتر اوقات بر اثر مشاهده يك منظره، يا شنيدن يك سخن، يا خطور يك خاطره به ذهن (با سوابق خاص ذهنى درباره شخص مورد نظر) گمان بدى بدون اختيار، به فكر انسان راه مى‌يابد، با اين حال چگونه ممكن است اين موضوع حرام و ممنوع باشد؟

روايت معروف:

«ثَلاثٌ لا يَسْلُمُ مِنْها احَدٌ: الطِّيَرَةُ وَالْحَسَدُ وَالظَّنُّ» [1]

سه چيز است كه هيچ كس از آنها سالم نمى‌ماند: تفأل بد، حسد و بدگمانى.

نيز شاهد اين معنى است.

محققان براى حل اين اشكال طرق مختلفى را پيموده‌اند:

1- بعضى معتقدند گمان بد بخودى خود ممنوع نيست؛ شاهد اين مدعى را حديث نبوى معروف مى‌دانند كه مى‌فرمايد:

[1]. مجلسى، بحار الانوار 58/ 320.