«جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ»، به اندازه كافى براى نهى و انزجار آنها از بديها، اخبار (امّتهاى پيشين) به آنها رسيده است». [1] يا به زبان تشريع و از طريق وحى باشد كه در كتب آسمانى منعكس است.

به اين ترتيب اتمام حجّت كافى با هر دو زبان (زبان تكوين و تشريع) حاصل شده و هيچ كس در بى‌اعتنايى و غفلت خود معذور نيست.

در سوّمين و آخرين جمله مى‌فرمايد: «و هيچ كس بعد از رسولان آسمان (فرشتگان) جز بشر عهده‌دار تبليغ از سوى پروردگار نخواهد بود» (و ما يبلّغ عن اللّه بعد رسل السّماء الّا البشر).

اشاره به اين كه شما در انتظار چه نشسته‌ايد؟ در انتظار اين هستيد كه فرشتگان آسمان بر شما نازل شوند و آيات الهى را بخوانند؟ همان گونه كه بهانه‌جويان از كفّار در عصر رسول خدا (ص) مى‌گفتند: «لَوْ ما تَأْتِينا بِالْمَلائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ»، اگر تو راست مى‌گويى چرا فرشتگان را نزد ما نمى‌آورى»؟ [2] قرآن در پاسخ آنها مى‌گويد: «ما نُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ ما كانُوا إِذاً مُنْظَرِينَ»، ما فرشتگان را جز به حق نازل نمى‌كنيم (هر چشمى توان ديدن آنها را ندارد و آنها تنها براى آشكار شدن حق نازل مى‌شوند نه به عنوان بهانه‌جويى اين و آن، بعلاوه، اگر فرشتگان نازل شوند و آنها ايمان نياورند) به آنها مهلت داده نخواهد شد (و به عذاب الهى نابود مى‌گردند)». [3] بنا بر اين تنها افرادى از بشر، يعنى انبياى الهى واسطه ابلاغ پيامهايى هستند كه وسيله ملائكه مقرّب الهى فرستاده مى‌شود.

كوتاه سخن اين كه: خداوند به قدر كافى اتمام حجّت فرموده، هم از طريق‌

[1] سوره قمر، آيه 4.

[2] سوره حجر، آيه 7.

[3] سوره حجر، آيه 8.