زمينه احكام است كه گروهى از مسلمانان به خاطر دور بودن از قرآن گرفتار آن شدند.

نكته‌ها

1- عواقب شوم دورى از قرآن و اهل بيت- عليهم السلام-

دورى از قرآن براى همه مسلمانان مايه زيان و خسران است مخصوصا براى دانشمندان و علماى امّت. همان گونه كه امام امير مؤمنان على (ع) در خطبه بالا با دقيقترين و رساترين بيان نشان داده، كه چگونه گروهى از همان قرن نخستين ظهور اسلام به خاطر فاصله گرفتن از قرآن و اهل بيت كه شارحان الهى قرآنند، سرگردان و حيران مانده‌اند و به راههايى كه دون شأن عالم اسلامى است كشيده شده‌اند.

در اين جا حديث جالبى است از گفتگوى «عمر بن أذينه» [1] يكى از ياران امام صادق (ع) با «ابن ابى ليلى» [2] كه حقايق مهمّى در آن بر ملا شده است.

او مى‌گويد: روزى وارد بر «ابن ابى ليلى» شدم كه از قضات بود، گفتم:

مى‌خواهم چند مسأله از تو سؤال كنم- و من در آن موقع نوجوانى بودم- گفت‌

[1] «عمر بن اذينه» از بزرگان علماى شيعه از اهل بصره است و از طريق مكاتبه سؤالاتى از امام صادق (ع) داشت و صاحب بعضى از تأليفات در احكام دينى و مورد اعتماد و وثوق بود او در زمان «مهدى عباسى» (به خاطر رابطه نزديكش با اهل بيت و امام صادق (ع)) تحت تعقيب قرار گرفت و به يمن فرار كرد و در همان جا وفات يافت.

[2] «ابن ابى ليلى» از فقهاى معروف اهل سنّت، نامش «محمد بن عبد الرحمن» است، ولى در حديث بالا گفتگوى «ابن اذينه» را با عبد الرحمن پدر او مى‌خوانيم امّا در كتاب مصادر نهج البلاغه آمده است كه گفتگوى «ابن اذينه» با «محمّد» فرزند او بوده كه از زمان بنى اميّه تا ايّام حكومت «منصور عبّاسى» عهده‌دار منصب قضاوت در كوفه بود، در حالى كه پدرش «عبد الرحمن» از فقهاى عصر على (ع) محسوب مى‌شود و هنگام خروج بر «حجاج بن يوسف»، كشته شد (بنا بر اين «ابن اذينه» كه از ياران امام صادق (ع) است با «محمد» معاصر بوده، نه با پدرش «عبد الرحمن»).