آيينى كه خاتم تمام اديان است و از نظر مكان، مخصوص به كشور و منطقه‌اى نيست، بلكه جهانى و جاودانى است بايد پاسخگوى تمام نيازهاى مربوط به تمام مناطق جهان تا پايان دنيا باشد و با اين احاديث محدودى كه از رسول خدا نقل شده، چگونه مى‌توان همه آنها را پاسخ گفت؟

فراموش نكنيد كه اين تنگنا يا بن‌بست شديد، از آن جا ناشى شد كه آنها توصيه معروف و مسلّم پيامبر را در باره اين كه قرآن و اهل بيت را فراموش نكنند و دست از دامان اين دو بر ندارند تا هرگز گمراه نشوند [1] به دست فراموشى سپردند، در حالى كه اگر اين توصيه به كار گرفته مى‌شد و احاديث امامان اهل بيت- عليهم السلام- همانند احاديث پيامبر پذيرفته مى‌شد، هرگز چنين مشكلى پيش نمى‌آمد، و درست به همين دليل پيروان مكتب اهل بيت، در هيچ مسأله‌اى از مسائل فقهى احساس كمبودى نمى‌كنند، و هزاران هزار حديث كه از آن بزرگواران نقل شده، به فقهاى آنها اجازه مى‌دهد كه نظر اسلام را در هر يك از مسائل فقهى بيان كنند.

3- سرانجام فقهاى اهل سنّت براى شكستن اين بن‌بست و تنگنا ناچار شدند به مسأله «قياس» و «استحسان» و «اجتهاد» به معنى خاص و قانونگذارى از سوى فقها روى آورند.

به اين ترتيب كه آمدند و مسائل را به دو بخش تقسيم كردند: مسائل «منصوص» و «ما لا نص فيه» (مسائلى كه در كتاب و سنّت حكمى در باره آن وارد شده و مسائلى كه هيچ گونه حكمى در باره آنها نيست) در مسائل «منصوص» مطابق «نص» فتوا

[1] در باره حديث «ثقلين» و تواتر آن در منابع حديثى اهل سنّت و شيعه و مدارك معروف آن از «صحيح مسلم» و «ترمذى» و «دارمى» و «مسند امام احمد» و «خصائص نسائى» و «مستدرك الصحيحين» و «سنن بيهقى» و غير اينها به طور مشروح در كتاب پيام قرآن، جلد 9، بحث «ولايت و امامت عامّه در سنّت» سخن گفته‌ايم.