وجود پيامبر در هر حال مايه هدايت و بيدارى و اسباب اتمام حجّت است.

دوّم كتب آسمانى است كه در امّتها وجود دارد هر چند پيامبرانى كه آن را آورده‌اند چشم از جهان فرو بسته باشند.

سوّم، اوصيا و امامان معصوم است كه از آن تعبير به «حجّة لازمة» شده است. البته بعضى احتمال داده‌اند كه منظور دليل عقل باشد ولى چون دليل عقل به تنهايى براى هدايت، كافى نيست اين احتمال بعيد به نظر مى‌رسد، امّا مانعى ندارد كه هر دو با هم در اين عبارت جمع باشند.

چهارم، سنّت پيامبران و اوصيا و امامان كه از آن تعبير به «محجة قائمة» شده است زيرا «محجّة را در لغت به معنى طريقه واضح و مستقيم معنى كرده‌اند- خواه ظاهرى باشد يا معنوى- راهى كه انسان را به مقصود مى‌رساند». [1] به اين ترتيب، خداوند بر تمام ملّتها و امّتها در جميع قرون و اعصار اتمام حجّت نموده و اسباب هدايت را از آنها دريغ نداشته است.

سپس به ويژگيهاى اين پيامبران پرداخته، مى‌فرمايد: «پيامبرانى كه كمى نفراتشان و فزونى دشمنان و تكذيب كنندگانشان، آنها را از انجام وظايف باز نمى‌داشت» (رسل لا تقصّر بهم قلّة عددهم و لا كثرة المكذّبين لهم).

آرى، مردان با شهامتى بودند كه گاه يك تنه در برابر هزاران هزار دشمن مى‌ايستادند، در درياى آتش فرو مى‌رفتند و به فرمان خدا و تأييدات الهى سالم بيرون مى‌آمدند، بتخانه‌ها را در هم مى‌كوبيدند و در برابر فرياد خشم‌آلود بت‌پرستان، با دلايلى كوبنده مى‌ايستادند و آنها را شرمسار مى‌كردند. به دريا فرو مى‌رفتند و از سوى ديگر بيرون مى‌آمدند و گاه در مقابل گروه عظيم دشمنان لجوج، كه با شمشيرهاى برهنه، آنها را محاصره كرده بودند، قرار مى‌گرفتند ولى خم به ابرو نمى‌آوردند.

[1] التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، مادّه حج.