اين مطلب، درست به عكس آن چيزى است كه در مطالعه آسمان‌ها و كواكب عظيم عالم بالا، با آن رو به رو بوديم، زيرا در آنجا بزرگى مقياس‌ها ما را به زحمت مى‌انداخت و در اينجا كوچكى و ناچيزى آن! در آسمان‌ها به جهت عظمت و بزرگى فوق العاده مقياس‌ها ناچار شديم از واحدى به نام سال نورى در محاسبه فاصله‌ها استفاده كنيم و در اينجا، ابعاد باكترى‌ها از 110 ميكرون تا چند ميكرون، فرق مى‌كند، امّا نبايد فراموش كرد كه نيروها و وسايلى كه بايد اعمال حياتى را انجام دهند، در همين جثّه‌هاى بسيار كوچك نهفته است!

ما شاءاللَّه از اين زاد و ولد!

داستان توليد مثل در باكترى‌ها يكى ديگر از اسرار شگفت‌انگيز جهان بى نهايت كوچك است.

درست است كه باكترى‌ها هرگز جفت‌گيرى نمى‌كنند، ولى توليد مثل آنها به سرعت عجيبى از راه تقسيم شدن انجام مى‌گيرد. به اين ترتيب كه هر باكترى وقتى رشد و نموّ كافى نمود، از وسط، فرورفتگى پيدا كرده و كم‌كم اين فرورفتگى افزوده مى‌شود تا اينكه به دو نيم تقسيم مى‌شود و هر كدام از آن دو، نيز به نوبه خود رشد و نمو كرده و به دو باكترى مستقلّ ديگر تقسيم مى‌شوند و به همين ترتيب ... در شرايط مناسب، هر باكترى در عرض هر نيم ساعت به اندازه كافى رشد كرده و توليد مثل مى‌كند. اكنون اگر يك عدد باكترى را در محيط مناسب (مانند شير) قرار دهيم، پس از نيم ساعت، به دو باكترى تقسيم شده و در هر نيم ساعت تعداد آنها دو برابر مى‌گردد. به اين ترتيب تعداد باكتريهاى بوجود آمده از تقسيم يك باكترى، در 24 ساعت اوّل، بالغ بر 100 هزار ميليارد خواهد شد؛ [1] در حالى‌كه حجم مجموع‌

[1]. البتّه اين حساب تقريبى است و اگر ما به دقّت محاسبه كنيم، تعداد باكترى‌هاى حاصله در مدّت 24 ساعت به 250 تريليون (000، 000، 000، 000، 250) مى‌رسد، زيرا به حساب تصاعدى در مدّت 5 ساعت اوّل 1000 عدد توليد شده و در عرض 5 ساعت دوم، اين عدد به يك ميليون (000، 000، 1) و پس از 5 ساعت سوم به يك ميليارد (000، 000، 000، 1) و با گذشت 5 ساعت چهارم به يك تريليون (000، 000، 000، 000، 1) تبديل مى‌گردند و سرانجام بعد از 4 ساعت باقى مانده- كه 24 ساعت مى‌شود- تعداد باكترى‌هاى متولّد شده در حدود 250 تريليون خواهد شد!