برنامه‌هاى اصلاحى او چنان عميق، ريشه دار و عملى بوده كه در مدّت كوتاهى بيشتر افرادى كه در چنين محيطى به دنيا آمده و يك عمر در آن پرورش يافته بودند، به وى گرويده و گفته‌ها و معتقدات او را- كه اساس شخصيّت ديرينه آنها را نابود مى‌ساخت- از جان و دل پذيرفتند و او سرانجام به تنهايى مسير جامعه‌اى را تغيير داده و جامعه نوينى بر طبق دعوت، برنامه و افكار خود به وجود آورد و شالوده و اساس مدينه فاضله‌اى را پى ريزى كرد. با وقوع چنين حادثه‌اى خواهيم دانست كه علل و عوامل و سنن جارىِ عادى طبيعى، در اين جريان دخالت نداشته‌اند بلكه سلسله عوامل ديگرى، چنين صحنه‌اى را پديد آورده و يك امر خارق العاده و معجزه‌اى به وقوع پيوسته است. اكنون كه اين دو موضوع را دانستيم بايد به بيان استدلال سوم بپردازيم.

چگونه اعجاز ما را به جهان ماوراى مادّه هدايت مى‌كند؟

هنگامى كه ما با حادثه‌ها وپديده‌هايى روبه‌رو مى‌شويم كه جريان علّت و معلول و قوانين و سنن طبيعى عادى، از تفسير و تعليل آن عاجزند، تكليف ما چيست؟

اين سؤالى است كه هر فردى بايد به آن پاسخ بگويد، زيرا ما در آغاز كتاب در ضمن اوّلين بحثى كه مطرح كرديم، ثابت نموديم كه مطالعه و بحث درباره حقايق دينى به حكم عقل و فطرت بر همه واجب است؛ بنابراين بايد روى اين سؤال نيز به دقّت فكر كرد و پاسخ گفت.

بيان شد كه بر طبق موازين طبيعى و جريان‌هاى عادى، نمى‌توان به اين سؤال پاسخ گفت، زيرا اين پديده‌ها از قلمرو آنها بيرون است و نمى‌توان گفت كه در پيدايش چنين حوادثى هيچ علّتى در كار نبوده است، زيرا:

اوّلًا: خود مادّى‌ها با اين گفتار مخالفند.

ثانياً: قانون تخلّف‌ناپذير علّت و معلول عمومى- به معناى وسيع و نه در