اين نكته موجب شده كه صاحب‌نظران معاصر، دقّت نموده، وجوه و احتمالاتى را براى آن ذكر كنند و آن را به عنوان شيوه نگارشى شيخ طوسى، توجيه نمايند.

4- 7. عالمانى چون: شيخ محمّد (فرزند صاحب معالم)، ملّا امين كاظمى، شيخ يوسف بحرانى و صاحب معالم.

اينان كثرت غلطهاى شيخ طوسى را پذيرفته‌اند و برخى‌شان اغلاط مذكور را به خاطر كثرت تصنيفات وى دانسته‌اند.[1] به هر حال، اشتهار «بيشتر بودن دقّت نجاشى از دقّت شيخ طوسى»، براى ترجيح كلام نجاشى كفايت مى‌كند، هرچند كه منزلت شيخ طوسى و فضيلت او براى هيچ كس قابل انكار نيست.

گفتار دوم: مصادر «رجال النجاشى»

نجاشى رحمه الله در بسيارى از موارد، مطالبش را از مصادر و كتاب‌هاى تأليف‌شده پيش از خود گرفته- و در چند جا به اين امر تصريح نموده است- و در مواردى نيز فقط از اشخاص، به صورت شفاهى، نقل كرده است.

مهم‌ترين منابعى كه مستند نجاشى بوده‌اند و وى به نام آنها تصريح كرده است، عبارت‌اند از:

1. التاريخ (تأليف ابو الحسين احمد بن حسين بن عبيد اللَّه غضايرى).

نجاشى رحمه الله در شرح حال احمد بن محمّد بن خالد برقى،[2] تاريخ وفات وى را از اين كتاب، نقل كرده است.

احمد بن حسين، از معاصران نجاشى بوده‌[3] و در موارد بسيارى از او نقل كرده است. وى به شيوه نقل (از كتاب يا شفاهى) تصريح نكرده است.

به هر حال، تتبّع در رجال النجاشى، گوياى اين مطلب است كه احمد بن حسين‌

[1]. الرسائل الرجاليّة، ج 2، ص 330- 334

[2]. رجال النجاشى، ص 76( ش 182)

[3]. رجال النجاشى، ص 219( ش 572) و ص 269( ش 705)