سپس احاديث درباره آن را مطرح مى‌كند. گاه در ضمن آيات و روايات، بيانى درباره مفهوم اخلاقى مورد بحث و اسباب و آثار آن مطرح مى‌كند[1] و در همه حال، سمت و سوى كلّى كتاب، ترغيب و تشويق خواننده به امور مورد بحث است.

2. أعلام الدين فى صفات المؤمنين‌[2]

اين كتاب نيز نگاشته ديلمى است. أعلام الدين، از مصادر بحار الأنوار است‌[3]؛ امّا شيخ حرّ عاملى در تدوين وسائل الشيعة از آن بهره نبرده است.[4] نويسنده مستدرك الوسائل نيز به دليل نداشتن نسخه كتاب، با واسطه بحار از آن نقل حديث كرده است.[5] نويسنده، درباره انگيزه تأليف كتاب، در مقدّمه تأكيد مى‌كند كه به سبب گرفتار شدن در دار غربت و نبودِ مونس و پناه بردن به تنهايى، خوف آن داشتم كه آداب دينى و علوم علوى كه فراگرفته‌ام، از يادم برود. از اين رو، اين كتاب را پرداختم، «ليكون لى تذكرة وعدّة ولمن يقف عليه بعدى تبصرة وعبرة».[6] او دليل عدم ذكر اسانيد را به اين شكل توضيح مى‌دهد:

لم التزم ذكر سندها، لشهرتها عند العلماء فى كتبها المصنّفة المرويّة عن مشائخنا- رحمهم اللَّه تعالى- وأحلت فى ذلك على كتبهم وأسانيدهم، إلّا ما شذّ منّى من ذلك فلم أذكر إلّافصّ القول.[7] از نسخه‌هاى خطّى كتاب أعلام الدين مى‌توان به نسخه نفيس كتاب‌خانه سيّد

[1]. براى نمونه، ر. ك: همان ص 210، 211، 220، 237 و 238.

[2]. رياض العلماء، ج 1، ص 340؛ كشف الحجب والأستار، ص 53( ش 250)؛ الكنى‌ والألقاب، ج 2، ص 238؛ الذريعة، ج 2، ص 238( ش 949)؛ إيضاح المكنون، ج 1، ص 102.

[3]. بحار الأنوار، ج 1، ص 16.

[4]. ر. ك: وسائل الشيعة، ج 30، ص 152- 165.

[5]. خاتمة مستدرك الوسائل، ج 1، ص 12.

[6]. أعلام الدين، ص 33( تحقيق مؤسسة آل البيت عليهم السلام).

[7]. همان، ص 34.