در اصفهان، جدّ اين شكسته، كتب حديث را بر شيخ الطائفه على بن عبدالعالى كَرْكى خوانده و اجازات او را داشت؛ امّا چون رغبت مردمان در فقه بيشتر بود، مدارش بر درس فقهيّه بود.[1] علّامه محمّد باقر مجلسى (م 1111 ق) كه از 25 سالگى شروع به تأليف و تصنيف نمود، اوّلين كتاب خود را به نام ميزان المقادير[2] يا رسالة الأوزان به سال 1063 ق، در مسائل فقهى به رشته تحرير درآورد.

على‌رغم گرايش به احاديث فقهى در طول اين دو قرن، اعتقادات و احاديث اعتقادى، جايگاه خاصّ خودشان را داشته‌اند. علماى اين دوره، از يك سو براى ترويج مبانى تشيّع، و از سوى ديگر، براى تبيين مبانى حكومت و مستحكم نمودن پايه‌هاى آن در طول نزديك به 230 ساله حيات آن، پرداختن به احاديث اعتقادى را در دستور كار خود قرار دادند و حكومت صفويّه و حاكمان آن را با احاديث، منطبق مى‌ساختند. قبل از پرداختن به مصاديق مطالب گفته شده، گفتنى است كه در اين دوره، احاديث اعتقادى در دو حوزه شكل گرفته است:

اوّل. حوزه‌اى- كه بيشتر جنبه برونْ‌مذهبى داشته است- مقارن با پيدايش حكومت صفويه و كشمكش‌هاى به وجود آمده ميان شيعه و سنّى بر سرِ مسائل اعتقادى‌اى همچون امامت، علماى شيعه را بر آن داشت تا در صدد فراهم نمودن كتاب‌ها و رساله‌هاى اعتقادى و يا مجموعه‌هاى چهل حديثى تحت عناوين اصولى، نظير: امامت و بيان فضائل و معجزات ائمه معصوم عليهم السلام، فروع (نظير احكام) و مسائل اعتقادى (نظير غيبت و رجعت) برآيند.

از آثار نگاشته شده در اين حوزه مى‌توان به موارد زير اشاره كرد:

[1]. لوامع صاحبقرانى، ج 1، ص 37.

[2]. الذريعة، ج 23، ص 319.