إنَّ اللّهَ عز و جل فَرَضَ عَلى أئِمَّةِ العَدلِ أن يُقَدِّروا أنفُسَهُم بِضَعَفَةِ النّاسِ كَيلا يَتَبَيَّغَ بِالفَقيرِ فَقرُهُ.[1]

خداوند، بر پيشوايان عادل، واجب كرده است كه خود را با مردم تهى‌دست، همسان سازند تا مبادا نادارىِ تهى‌دست، او را برافروخته سازد.

از اين رو، انبيا و امامان،[2] در شرايطى كه فقر، از جامعه ريشه‌كن نشده بود، نهايت قناعت و ساده‌زيستى را در زندگى خود رعايت مى‌كردند؛ امّا در عين حال، ديگران را به ميانه‌روى توصيه مى‌نمودند و اجازه نمى‌دادند كه ديگران، خود را از لذّت‌هاى مشروع زندگى، محروم كنند.

[3]

2. رعايت مقتضيات زمان‌

پيشوايان دين، همواره مقتضيات زمان خود را در مقدار مصرف و چگونگى آن، رعايت مى‌كردند، بدين معنا كه: اولًا امامان، كارى را كه موجب انگشت‌نما شدن آنها شود، انجام نمى‌دادند. از اين رو، امام صادق عليه السلام در پاسخ كسى كه به او ايراد مى‌گيرد كه: «چرا بر خلاف سيره جدّت امام على عليه السلام كه از لباس‌هاى ارزان و خشن استفاده مى‌كرد، از لباس نو و نرم استفاده مى‌كنى؟!» مى‌فرمايد: «على عليه السلام در زمانى از آن نوع لباس استفاده مى‌كرد كه در فرهنگ عمومى، زشت نبود و اگر در

[1] ر. ك: ح 232.

[2] ر. ك: ص 185« همسانى با ناتوان‌ترين مردم».

[3] ر. ك: ص 105« ميانه‌روى در مصرف».