اضطراب، در هر دو بخش متن و سند، رخ مي‌دهد و در بخش سند نيز هيچ يک از اَسناد چند روايت مضطرب، ترجيحي بر ديگري ندارد. چه بسا اضطراب، در گزارش چند راوي مختلف رخ بدهد و يا در گزارش‌هاي يک راوي، که در اين صورت، موجب ضعف شديد روايت مي‌شود و نشان مي‌دهد که راوي، دست کم در همان نقل، ضابط نيست. براي توضيح بيشتر، ترجمه تعريف پدر شيخ بهايي را مي‌آوريم: و آن، اختلاف در لفظ روايت است و اضطراب، همان اختلاف است. اختلاف، گاهي در سند است؛ مانند اينکه راوي، يک بار از ابن ابي عمير روايت کند و بار ديگر همان روايت را از محمد بن مسلم. و گاهي در متن است؛ همانند اينکه يک بار، افزون از آنچه هست، روايت شود و بار ديگر، کمتر، و يا اينکه مخالف با گزارش قبلي خود، نقل کند. اين نقل‌هاي مختلف، گاه متعلق به يک راوي است، که ناپسند‌تر است؛ و گاه از چند راوي است، که چون ظهور در عدم ضبط دارد، باعث ضعف در حديث مي‌شود. بله، اگر يکي از دو روايت، به سبب حفظ روات و ضبط و ويژگي‌هايي از اين دست، بر ديگري ترجيح داده شود، پس حکم به راجح تعلّق مي‌گيرد و بدين سبب، از اضطراب خارج مي‌شود. [1] اضطراب، موجب کاهش اعتماد به روايت و راوي مي‌شود و گاه به دليل تعارض روايت مضطرب با روايات ديگر و يا مسلمات فقهي و اعتقادي يا گزارش‌هاي معتبر تاريخي و رجالي، به طور کلي بي‌اعتبار مي‌شود. اضطراب، بيشتر در نقل احاديث فقهي و گاه اعتقادي، رخ داده است. دليل اين امر را مي‌توان ظريف، دقيق و حساس بودن اين دسته از روايات دانست. از اين رو، فهم و سپس اثبات اضطراب در هر مورد، نيازمند آگاهي کامل از