نام کتاب : آسيب شناخت حديث نویسنده : مسعودى، عبدالهادى جلد : 1 صفحه : 92
موضوع بحث و مطالعه عميق همه گزارشهاي مرتبط است. پيش از ذکر چند نمونه اضطراب متني و سندي، شايسته است اشاره کنيم که برخي از شارحان حديث و فقيهان و متکلمان، اصطلاح «مضطرب» را براي احاديثي به کار بردهاند که از نظر آنها، مشکل محتوايي داشتهاند و با برخي از دانشها، مانند فقه و تاريخ و ادبيات و يا داشتههاي عقلي و حسي، ناسازگار بودهاند.
اضطراب متن
نمونه اعتقادي
نمونه اضطراب متن در احاديث اعتقادي، در روايت نماز ابو بکر به چشم ميخورد؛ روايتي که براي اثبات فضيلت خليفه نخست، بدان استدلال کردهاند و شيخ مفيد آن را رد کرده است. دليل وي براي رد روايت، اضطراب شديد متن آن است؛ با آن که راوي نخست آن، يک نفر؛ يعني عايشه دختر ابو بکر است. شيخ مفيد چند نقل متفاوت را آورده و سپس به ردّ آن پرداخته است [1] : الف: فروى أبو وائل عن مسروق عن عائشة قالت: صلّى رسولُ الله في مرضه الذي مات فيه خلفَ أبي بكر قاعداً. ب: وروى إبراهيم عن الأسود عن عائشة في حديث في الصلاة أن النبيَّ صلّى عن يَسارِ أبي بكر قاعداً وكان أبو بكر يُصلِّي بالناس قا ئماً. ج: وفي حديث وكيع عن الأعمش عن إبراهيم عن الأسود عن عائشة قالت: صلَّى رسولُ الله في مرضه عن يمينِ أبي بكر جالساً وصلى أبو بكر قائماً بالناس. د: وفي حديث عروة بن الزبير عن عائشة قالت: صلَّى رسولُ الله بِحِذاءِ أبي بكر جالساً وكان أبو بكر يُصلي بصلاة رسول الله والناس يُصلون بصلاة أبي بكر. شيخ مفيد اين گزارشها را چنين نقد کرده است: بر پايه آنچه که گفتهاند، اصل حديث نماز ابو بکر را تنها يک تن؛ يعني دخترش