درس يازدهم : چند معنايي

اهداف درس:

آگاهي از تاثير چندمعنايي بر فهم حديث؛ شناخت گوناگوني و گستره اين تأثير.

19. چند معنايي

برخي از واژگان در زبان عربى، همانند بسيارى از ديگر زبانها، چند معنا دارند. اين واژگان، گاهي فهم متن را دشوار مي‌کنند و گاهي زمينه خطا در فهميدن معناي حديث را فراهم مي‌آورند. واژه هاى چند معنايى، مبحث اشتراک لفظى را در علم اصول و بحث شيرين و دلكش «ايهام» را در ادبيات، پديد آورده اند. چگونگي پيدايش اين واژه‌ها در زبان، ناشناخته است. برخي، پديده اشتراک لفظي را اتّفاقي و برخي عمدي مي‌دانند. به ديگر سخن، برخي معتقدند که واضعان زبان، با قصد و عمد، يک واژه را براي چند معنا وضع کرده‌اند؛ نه آن که معناي دوّم و سوّم، در طول زمان و به صورت اتفاقي، در کنار معناي نخست واژه نشسته باشند. از آنجا که اين بحث، تأثيري در آسيب حاصل از اشتراک لفظي ندارد، وارد آن نمي‌شويم؛ هرچند آگاهي از آن، اين هشدار را به پژوهشگر مي‌دهد که به تقدّم و تأخّر حصول اشتراک لفظي از کاربرد واژه، توجه کند و معناي نو و پديدآمده پس از