responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قرآن و اسرا آفرينش(تفسير سوره رعد) نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 155

از آن جا كه «غيض» در لغت عربى به معناى «نقص و كم شدن» است[1] ناچار هدف آيه اين است: خدا مى داند آن چه رحم ها برمى دارند(و دوران حمل را به طور طبيعى به پايان مى رسانند) و آن چه را كم مى كنند (و پيش از وقت طبيعى سقط مى كنند) و آن چه را رحم ها مى افزايند (و بيش از يكى پرورش مى دهند).

به عبارت ديگر مقصود از «وما تغيض الأرحام» به قرينه جمله بعدى «وما تزداد» همان كم كردن رحم است و مقصود از كم كردن رحم به قرينه (مَا تَحْمِلُ كُلُّ أَنْثَى) همان سقط كردن و حمل نكردن رحم مى باشد. گويا مضمون آيه چنين است: خدا از آن چه رحم ها برمى دارند يا برنمى دارند و از بين مى برند و يا مى افزايند آگاه است.[2]

3. جمله (وَكُلُّ شَىْء عِنْدَهُ بِمِقْدار); «هر چيزى در نزد او اندازه معينى دارد» به حقيقتى علمى و فلسفى اشاره دارد كه قرآن در سوره هاى مختلفى روى آن تكيه كرده است[3] و مقصود از آن اين است كه هر موجودى در نزد خدا، حدّ معينى


[1] راغب، مفردات، ص 368.

[2] كشاف، ج2، ص 160. در تفسير اين دو جمله دو نظر ديگر است كه به طور اختصار نقل مى شوند: گاهى گفته مى شود مقصود از (ما تغيض الأرحام وما تزداد); «آن چه رحم ها كم مى كنند و يا مى افزايند» خون ايام باردارى زنان است كه قسمتى را صرف غذاى جنين نموده و قسمت ديگرى در دوران نفاس به بيرون از رحم مى ريزد. اين نظر، با ظاهر آيه تطبيق نمى كند; زيرا چنان كه گفته شد، مقصود از «ما» در هر سه جمله، جنين است; ولى در اين نظر مقصود از اولى جنين است و از دومى و سومى خون رحم است. گذشته از اين به كار بردن لفظ كم كردن و زياد نمودن در تغذيه جنين از خون و يا بيرون ريخن خون در دوران وضع حمل، نوعى مجاز و يا خلاف ظاهر است.

دورتر از اين نظر، نظر سومى است كه مى گويند مقصود از كم كردن رحم ها، همان تولدهاى كمتر از نه ماه و منظور از افزودن رحم ها، تولدهاى بالاتر از آن است و دورى اين نظر از ظاهر آيه بر اهل دقت مخفى نيست.

[3] ر.ك: حجر (15) آيه 31; فرقان (25)آيه 2; طلاق (65) آيه 65.

نام کتاب : قرآن و اسرا آفرينش(تفسير سوره رعد) نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 155
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست