برنامه اى تربيتى

آشنايى به صفات خدا، خود گرچه نوعى كمال معنوى و روحى است; ولى در عين حال اعتقاد به چنين خداى آگاه از درون و بيرون، خود مكتبى تربيتى است كه افراد با ايمان و معتقد را از بسيارى از كارهاى نكوهيده باز مى دارد. چه برنامه اى بالاتر از اين، كه بدانيم از نخستين لحظه زندگى، از روزى كه به صورت سلولى در رحم مادر قرار داريم تا لحظه اى كه به خاك سپرده مى شويم، مراقبى بزرگ و برتر، متوجه اعمال و كردارهاى ماست و از آن چه ما انجام مى دهيم كاملاً مطلع و آگاه مى باشد آيا با وجود چنين مراقبى شايسته است به فكر گناه و نافرمانى او باشيم؟

نكاتى چند در آيات

1. قرآن در طرح معارف عقلى راه تعبد را پيش نمى گيرد، بلكه در غالب موارد، به استدلال دست مى زند; مثلاً در اين آيات كه هدف بيان احاطه علمى خداوند به موجودات است و اين كه آشكار و پنهان براى او يك سان مى باشد به دليل مسأله، با بيان دو صفت از اوصاف خدا: «الكَبيرُ الْمُتَعال» اشاره نموده است; زيرا «كبير»(بزرگ) در مورد خداوند به معناى احاطه او بر همه موجودات است و لازمه اين احاطه، اطلاع بر اوضاع محاط مى باشد. «متعال» يعنى بسيار بلند مقام، يعنى خداوند عالى و در علم خود نيز برتر است و بر موجودات و مصنوعات خود نيز تسلط دارد همان طور كه هر موجود عالى تر بر موجودات پايين تر مسلط است. در واقع اين دو صفت دليلى است بر اطلاع او از آشكار و پنهان (عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ).

2.چون مقصود از «ما» در «ما تحمل» جنين است از اين نظر ناچار مقصود از «ما» در دو جمله بعدى : «وما يغيض الأرحام وما تزداد» نيز همان جنين خواهد بود