سرانجام مالك بن كعب به فرماندهى يك سپاه دوهزار نفرى رهسپار مصر شد.[1]

امام (عليه السلام) در نامه اى به ابن عبّاس جريان را چنين شرح مى دهد:

مصر به دست دشمن گشوده شد ومحمّد بن ابى بكر ـ كه خدايش رحمت كند ـ به شهادت رسيد. اين مصيبت را به حساب خدا مى گذارم وپاداش آن را از او مسئلت دارم. مصيبت فرزندى مهربان وكارگزارى پرتلاش، شمشيرى بُرنده وقدرتى بازدارنده.

من مردم را به پيوستن به او تشويق كردم وبه آنان فرمان دادم كه پيش از هر رويدادى به فرياد او برسند. من همگان را، آشكار وپنهان، براى حركت به سوى او دعوت كردم. گروهى با اكراه هماهنگى خود را اعلام داشتند وگروهى ديگر خود را به بيمارى زدند وگروه سوّم دست از يارى او برداشتند. از خدا درخواست مى كنم كه هرچه زودتر مرا از دست اين مردم نجات بخشد.[2]

شهادت محمّد بر على (عليه السلام) بسيار گران آمد وآن حضرت با چشمان اشك آلود فرمود:«او براى من فرزند وبراى فرزندانم وفرزندان برادرم برادر بود».[3]

ونيز فرمود:«او مورد علاقه من بود ومن در دامن خود او را پرورش داده بودم».[4]

اين نوع حوادث، پس از نبرد صفّين، پى در پى اتّفاق مى افتاد وافراد تيزبين مى توانستند غروب حكومت على (عليه السلام) را به دست دوستان نادانش پيش بينى كنند. دراين زمان امام (عليه السلام) در وضعيتى به سر مى برد كه معاويه بر شام مسلّط شده وعمروعاص منطقه مصر را در اختيار گرفته بود وگروههاى غارتگر وآدمكش پيوسته از طرف معاويه براى تضعيف حكومت مركزى به اطراف يورش مى بردند تا به كلّى امنيت را سلب كنند. امّا تدبير على (عليه السلام) در باره چنين وضع اسفبارى چه