به خود چنين شرح مى دهد:

«أَلا وَ انَّ الْعَرَبَ قَدْ أَجْمَعَتْ عَلى حَرْبِ أَخِيكَ الْيَوْمَ إِجْماعَها عَلى حَرْبِ رَسُولِ اللّهِ قَبْلَ الْيَوْمِ. فَأَصْبَحُوا قَدْ جَهِلُوا حَقَّهُ وَ جَحَدُوا فَضْلَهُ وَ بادَرُوهُ الْعَداوَةَ وَ نَصَبُوا لَهُ الْحَرْبَ وَ جَحَدُوا عَلَيْهِ كُلَّ الْجَحْدِ وَ جَرُّوا إِلَيْهِ جَيْشَ الأَحْزابِ».[1]

همانا عرب امروز براى جنگ با برادرت همپيمان شده اند، چنانكه قبلاً براى نبرد با پيامبر خدا همپيمان شده بودند. آنان به انكار حقّ برادرت پرداختند وبرترى او را ناديده گرفتند وبه دشمنى با او مبادرت ورزيدند واز كوششهاى او در سخت ترين لحظات عصر رسالت چشم پوشيدند وسرانجام سپاه احزاب را به سوى او به حركت در آوردند.

اين كلمات حاكى است كه امام (عليه السلام) نبرد با معاويه را دنباله نبرد پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) با ابوسفيان مى داند. در حقيقت، نبرد احزاب، در پوششِ گرفتن انتقام خون عثمان، در سرزمين صفّين تجديد شد.

2ـ اعزام بُسْر به حجاز ويمن

امام (عليه السلام) اداره بخشى ازسرزمين يمن را به عهده عبيد اللّه بن عباس واداره بخشى ديگر را به نام جَنَدْ [2] به سعيد بن نمران واگذار كرده بود. در منطقه مركزى يمن گروهى بودند كه از روش عثمان وعثمانيان پيروى مى كردند وعلاقه اى به حكومت على (عليه السلام)نداشتند وپيوسته در فكر اغتشاش وشورش بودند. اينان وقتى از جريان خوارج وپيدايش دو دستگى در سپاه على (عليه السلام) آگاه شدند پرچم مخالفت بر افراشتند، تا آنجا كه سعيد بن نمران را از منطقه جند بيرون راندند. گروهى نيز كه از نظر فكرى عثمانى نبودند، به سبب نپرداختن ماليات با شورشيان