را «حريت و آزادى» او مى داند روشن مى گردد ويژگى اصلى انسان «متفكر بودن» او است اين ويژگى در آغاز به صورت يك استعداد، و بالقوه در او نهفته است و به تدريج به فعليت مى رسد و به وسيله آن در قلمرو «هستى ها»(جهان بينى) و بايستى ها(ايدئولوژى) به تحقيق و مطالعه مى پردازد اين جاست كه آزادى و انتخابگرى خود را كه به طور فطرى دريافته بود به حكم عقل و خرد تحكيم مى بخشد زيرا قدرت تفكر و انديشه بدون آزادى و قدرت انتخاب نامعقول و بيهوده است.

بنابراين اگر چه آزادى يكى از ويژگى هاى انسان است ولى مقصود از آن نمى تواند آزادى حيوانى بدون نظارت و هدايتگرى عقل و تفكر باشد زيرا يك چنين آزادى در حيوانات ديگر نيز تحقق دارد آزادى شهوانى از ويژگى هاى انسان نيست. «آزادى عقلانى» است كه او را از ديگر موجودات ممتاز مى سازد و در اين صورت آزادى، نامحدود نخواهد بود عقل و خرد با معيارهايى كه در قلمرو نظرى و عملى دارد يك رشته بايدها و نبايدها را فرا راه او قرار مى دهد.

از بحثهاى ياد شده مطالب زير روشن شد:

1. انسان از آغاز آفرينش ماهيتى دارد كه مقارن با هستى او پديدار مى گردد.

2. عمده ترين ويژگى و امتياز اصلى انسان «فكر و انديشه» است.

3. اگر چه آزادى از نهاد هستى انسان سرچشمه مى گيرد لكن آنچه به عنوان ويژگى او به شمار مى رود آزادى عقلانى است.

حدود آزادى

از اينجا نادرستى مطلب سوم كه يكى از محورهاى فلسفه