نام کتاب : جبر و اختيار نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 364
نامبرده خود مى گويد اصولاً راه اثبات صانع مشاهده افعال انسانى و نيازمندى آنها به فاعل است و چون افعال انسانى از اين نظر كه حادثند، نيازمند به فاعل مى باشند ديگر پديده ها نيز كه مانند افعال انسان حادثند، محتاج به فاعل خواهند بود.[1]
2. افعال انسان اختصاص به او دارد
قاضى در «شرح الأُصول الخمسة» پس از ذكر يكى از دلايل نظريه خويش چنين مى گويد: تحقق افعال انسانى بر اساس دواعى و خواسته هاى او گواه بر اين است كه افعال انسان اختصاص به او داشته و از جانب او حادث مى گردند.[2]
3. ايمان و كفر به اختيار انسان تفويض شده است
نامبرده پس از ذكر اين آيه از قرآن كريم: (فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شاءَ فَلْيَكْفُر)(كهف/29) « هر كس مى خواهد ايمان آورده يا كفر ورزد»، به عنوان دليل بر بطلان انديشه «جبر» مى گويد:
«امر ايمان و كفر به انسان و اختيار او تفويض[3] شده است.
[1] شرح الأُصول الخمسة، ص 340. [2] فوُقُوعهُ بحسبِ الدَّواعى يكشف عن اختصاص الفِعل بنا وحدوثه من جهتنا، «شرح الأُصول الخمسة»، ص 345. [3] فَقَد فُوِّض الأمرُ فى ذلكَ إلى اختيارنا.شرح اصول الخمسة، ص 362.
نام کتاب : جبر و اختيار نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 364