«ضلال» در لغت به معنى عدول و انحراف از طريق مستقيم و راه سعادت بخش است خواه در قلمرو انديشه و نظر، خواه در مسير زندگى و عمل، بديهى است اگر انسان و يا هر موجود عاقل، موجبات گمراهى و انحراف ديگران را فراهم نمايد; مرتكب كار قبيح و ناپسندى شده است و با اين حال به هيچوجه نمى توان اين صفت ناپسند را به خدا نسبت داد ولى در عين حال در قرآن صفت اضلال به خدا نسبت داده شده است، بايد اين اضلال معنى ديگر داشته باشد كه مذموم و ناپسند نباشد و به همين جهت مفسران اضلال را در قرآن به دو قسم تقسيم كرده اند.

1. اضلال ناپسند و مذموم.

2. اضلال پسنديده و محمود.

قسم نخست عبارت است از اين كه با خدعه و نيرنگ كسى را از راه حق منحرف نموده، به طريق باطل سوق دهند. اين قسم از اضلال همان است كه به شيطان[1]، فرعون[2]، سامرى[3] سردمداران تباهى و استكبار[4] ، هواى نفس[5] رفيق نااهل[6] نبت داده شده است.

با توجه به اين كه اين قسم از اضلال را نمى توان به خدا نسبت داد بايد ديد آن كدام قسم از اضلال است كه قرآن به خدا نسبت داده است.