1. انواع هدايت و ضلالت در قرآن.

2. هدايت يافتگان و عوامل هدايت آنان.

3. گمراهان و عوامل گمراهى آنان.

4. بررسى و تفسير آيات و رواياتى كه هدايت و ضلالت انسان را وابسته به مشيت و اراده الهى مى دانند.

ناگفته نماند كه موضوع اخير، خود به عناوين و موضوعات چندى تقسيم مى شود كه در بحثهاى آينده، آنها را جداگانه مورد بحث و بررسى قرار مى دهيم.

الف: انواع هدايت در قرآن

نخستين مسأله اى كه بايد در بحث هدايت و ضلالت مورد بررسى قرار گيرد، انواع هدايتها از ديدگاه قرآن است تا روشن شود ضلالت و گمراهى كه از اختيارى بودن آن بحث مى شود، در مقابل كدام يك از اين هدايت ها مى باشد.

واژه هدايت در قرآن به معانى ياد شده در زير به كار رفته است:

1. هدايت تكوينى مربوط به سراسر گيتى.

2. هدايت فطرى مربوط به همه انسانها.

3. هدايت تشريعى.

4. هدايت تكوينى خاص.

اينك آيات مربوط به هر يك از اين هدايتها را يادآور شده و به بررسى و تفسير آنها مى پردازيم: