مى ناميم و مقصود آن است كه در آن آيين اسلام يك رشته دستورات قطعى به عنوان واجب يا حرام، براى انسانها مقرر گرديده است (قضا) و هر يك از اين احكام با ويژگى ها و شرايط خاصّى همراه است(قدر)، مثلاً دستور جهاد در اسلام با شرايط و ويژگى هاى خاصى كه دارد، نمونه اى از قضا و قدر تشريعى به شمار مى رود.

قضاء و قدر تشريعى در بيان على(عليه السلام)

قضا و قدر تشريعى در روايتى كه از على(عليه السلام) نقل شده است مطرح گرديده است كه ما در اينجا ترجمه آن روايت را يادآور مى شويم:

پس از بازگشت امام(عليه السلام) و يارانش از جهاد با معاويه و پيروان او، يكى از همراهان امام درباره رفتن به جهاد با معاويه و سپاه او سؤال كرد كه آيا اين كار با قضا و قدر الهى بوده است؟

امام: آرى اين مرد، ما بر هيچ بلندى قرار نگرفتيم و بر هيچ پستى وارد نشديم، مگر آن كه به قضاء و قدر خدا بوده است.

پرسشگر: سوگند به خدا در اين صورت براى من هيچ اجر و پاداشى نيست (آنچه در انديشه او بوده است همان برداشت عاميانه از قضاء و قدر بوده كه لازمه آن مجبور بودن انسان در كارهاى خود مى باشد و در اين صورت پاداش و كيفر بى اساس مى گردد).

امام: خداوند شما را در اين جهاد، هنگام رفتن و بازگشتن، پاداش عظيم عطا مى فرمايد و شما هرگز نه در وقت رفتن، و نه هنگام بازگشتن، مجبور نبوده ايد.