اراده كرده است؟

فرمود: آرى.

گفتم: آيا آن را دوست داشته و از آن راضى است؟

فرمود: خير.

گفتم: پس خدا كارهايى را اراده كرده ولى آنها را دوست نداشته و از آنها راضى نيست.

فرمود: اين مطلب به همين صورت از عالم غيب به ما رسيده است[1](هكذا خرج إلينا).

در آغاز بحث يادآور شديم علل پنج گانه اى از نظر صاحب مواقف مايه گرايش اشاعره به جبر شده است از ميان اين علل پيرامون سه انگيزه بحث و گفتگو نموديم و اين سه انگيزه عبارتند از:

1. عموميت خالقيت خدا.

2. علم پيشين خدا.

3. اراده گسترده او.

اكنون وقت آن رسيده است كه پيرامون دو انگيزه ديگر كه آنان را به عقيده جبر سوق داده است، بحث و گفتگو كنيم.

4. قضاء و قدر.

5. هدايت و ضلالت از آن خداست.