انگيزه هاى جبر در مكتب اشاعره

3

اراده پيشين و گسترده خدا

سومين عامل گرايش اشاعره به جبر، مسئله اراده پيشين و گسترده خدا است كه به وجود تمام كائنات و هستى ها و از آن جمله افعال انسان تعلق گرفته است.

حاصل اين شبهه اين است كه چيزى در جهان آفرينش بدون اراده خدا صورت نمى پذيرد و آنچه در جهان رخ مى دهد از قلمرو اراده او بيرون نيست و در نتيجه پديده ها و رخدادها(و از آن جمله افعال انسان) مراد خدا بوده، و اراده ازلى بر تحقق آنها تعلّق گرفته است و ناگفته پيدا است كه تحقق مراد پس از تحقق اراده، امر قطعى و الزامى است و نتيجه اين اصل اين مى شود كه فعل انسان به صورت يك رخداد مراد خدا بوده و تحقق آن در ظرف خود ضرورى و واجب مى باشد و ضرورت و وجوب با اختيار سازگار نيست.[1]

براى تحقيق بيشتر، بايد در موضوعات سه گانه بحث و گفتگو كرد.