به‌جا آوردن، و مباش بر ايشان جانور درنده صيدگيرنده كه غنيمت شمرى خوردن ايشان را چون شيران درنده. پس، به درستى كه ايشان دو صنفند: يا برادر تواند در دين و ملّت و با تو در مذهب شريكند، يا شبيه و نظير تواند در خلقت و آفرينش- يعنى، از گوشت و پوست و رگ و استخوان و جوهر طينت و سرشت تواند- سبقت و مبادرت مى‌كند از ايشان لغزشها- يعنى، غرض آنكه از ايشان بديها و ناخوشيها به ظهور مى‌رسد، چه آدمى از بدى دور نيست- و عارض مى‌شود ايشان را علّتها كه منشأ تقصير و تفريط ايشان مى‌گردد و در اطاعت حكّام خود تقصير مى‌كنند همچنانكه تو در خود مى‌بالى. و داده مى‌شود بر دستهاى ايشان علّتها و زلّتها گاهى به عمد و گاهى به خطا. مقصد[1] آن است كه همه آدمى‌اند از جوهر ذات تو؛ همچنانكه در خود مى‌يابى كه از گناه و تقصير و لغزش معصوم نيستى، و عوارض و علل مختلفه به واسطه اختلاف هوى‌ها و داعيه‌هاى مختلفه كه در نفوس انسانى هست تو را مى‌باشد و از تو به عمد يا به سهو فتور و قصور سر مى‌زند، و راضى به مؤاخذه بر آن نيستى، ايشان را نيز چنان مى‌باشد. پس، بده به ايشان از عفو خود و صفح خود- يعنى، اعراض نمودن از جرم ايشان- مثل آنچه مى‌خواهى كه خداى عز و جلّ به تو دهد از عفو و صفح خود. يعنى، مى‌خواهى كه خداى عز و جلّ تقصير تو را عفو كند، تو نيز تقصير ايشان را عفو كن. پس، به درستى كه تو بر بالاى ايشانى- يعنى، بر ايشان ترفّع و تفوّق دارى- و والى امر بر تو كه امام و پادشاه باشد بالاى تو است و خداى عز و جلّ فوق آن‌كس است كه تو را والى ساخته، و از تو طلب كفايت امر ايشان نموده، و تو را به سلوك با ايشان آزمايش نموده. غرض آن است كه به هر نحو كه تو با فروتر از خود سلوك خواهى كرد، جزاى عمل تو آن است كه سلوك برتر از تو با تو چنان باشد. پس، غافل مشو و با زيردستان رحم و عفو و صفح به‌جا آر.»

«و لا تنصبنّ [206 ب‌] نفسك لحرب اللّه فإنّه لا يدى‌[2] لك بنقمته، و لا غنى بك عن عفوه و رحمته. و لا تندمنّ على عفو، و لا تبجحنّ بعقوبة، و لا تسرعنّ إلى بادرة وجدت منها مندوحة،

[1] - مقصد به معنى جايى است كه آهنگ آن كرده‌اند، بنابراين« مقصود» صحيح است.

[2] - چاپ صبحى صالح، ص 428:« يد».