عنهم من الجنه و النار و الصراط و الميزان و البعث و الحساب و غير ذلك و يقال بما انزل من القرآن و بمالم ينزل و يقال الغيب هو الله.»

گاه از ميان اقوال مختلفى كه طبرى از ابن‌عباس نقل كرده است، تنها يكى در الواضح ذكر شده است، مثلًا وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ‌ در تفسير طبرى در سه روايت، به دادن زكات يا پرداخت نفقه به خانواده تفسير شده است كه در الواضح تنها مورد نخست آمده است.

در برخى موارد نقل طبرى مفصل‌تر از الواضح است كه با توجه به شيوه دينورى، كاملًا مورد انتظار است. مثلًا درباره‌ قالُوا سُبْحانَكَ‌ (بقره/ 32) از ضحاك از ابن‌عباس آورده آست: «تنزيهاً لله من ان يكون احد يعلم الغيب غيره، تبنا اليك.» (طبرى، 1420، ص 258) در تفسير الواضح تنها قسمت آخر، يعنى «تبنا اليك»، ذكر شده است.

موارد اختلاف: در 50 آيه نخست سوره بقره تنها چهار مورد اختلاف ميان اقوال تفسيرى ابن‌عباس در تفسير طبرى با الواضح وجود دارد كه هيچ يك از آن‌ها منجر به اختلاف در معنا نمى‌شود.

طبرى از قول ابن‌عباس، مراد از إِلى‌ حِينٍ‌ (بقره/ 36) را «الحياة» دانسته است؛ در الواضح آمده است: «الى حين الموت».[1] اين اختلاف با توجه به سياق آيه كه خبر از استقرار بنى آدم براى «مدتى محدود» در روى زمين مى‌دهد، تغييرى در معنا ايجاد نمى‌كند. زيرا اين مدت محدود را مى‌توان «تا زمان مرگ» يا «ايام حيات» دانست.

يكى از موارد اختلاف، تعيين «شجرة ممنوعه» در آيه 35 سوره بقره است. طبرى سه روايت از عكرمه، مجاهد و سدى از ابن‌عباس آورده است كه سه مصداق مختلف (السنبله، البر، الكرمه) براى شجره ممنوعه برشمرده كه هيچ يك با الواضح كه آن را «شجرة العلم» دانسته، مطابقت ندارد.[2]

رابطه الواضح با آموزه‌هاى تفسيرى ساير مفسران صدر اسلام‌

دينورى در مقدمه الواضح تصريح كرده است كه اين تفسير را از منابع مختلف گردآورى و براى اهل علم خلاصه كرده است. از ميان اين منابع او تنها به تفسير كلبى از

[1] . خبرى از السدى آورده است كه با الواضح مطابقت دارد.

[2] . ساير موارد اختلاف عبارتند از:« فراشاً» البقره/ 22؛« يستحيون نسائكم» البقره/ 49.