مجموع قرآن نيز آمده است: «وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى‌ لِلْمُسْلِمِينَ»[1].

اين ويژگى از آن‌جا ناشى مى‌شود كه قرآن با هدف پرورش وعبرت‌آموزى انسان، از تجربه‌هاى تاريخ و واقعيت‌هاى زندگى او بهره مى‌گيرد و از حقايقى پرده برمى‌دارد كه انسان را به سوى كمال ره مى‌نمايد؛ نه آن‌كه بيهوده، داستان بسرايد و براى سرگرمى، شخصيت‌ها و حوادث خيالى بسازد يا مانند كتاب‌هاى تاريخ، تنها حوادث را ثبت كند. قصه قرآن حكايت زندگان و پر از آموزه‌هاى زندگى‌ساز است، نه حكايت رفتگان و آشنايى با زندگى‌هاى سپرى شده. اين نقطه افتراق قصه قرآنى با ديگر قصه‌هاست‌[2] و از اين روست كه قرآن برترين سخن است.[3]

اهداف داستان در قرآن‌

محتوا وهدف قصص قرآنى، همه حكمت‌هاى نزول قرآن را در بر دارد و كاربرد قصه شيوه‌اى كارآمد در تحقق اهداف قرآن است، از اين رو قرآن داستان را براى اثبات وحى و نبوت، يگانگى خدا، هم ريشه بودن اديان آسمانى و نيز براى بيم و نويد، نشان دادن نمادهاى قدرت الهى، سرانجام نيك و بدى، صبر يا ناشكيبايى، سپاس‌گزارى يا سركشى و ديگر اهداف رسالى، تربيتى يا سنت‌هاى تاريخى و اجتماعى به كار برده است‌[4] كه در ادامه، مهم‌ترينِ اين اهداف را بررسى مى‌كنيم.

[1] . نحل، 89:« و اين كتاب را كه روشنگر هر چيزى است و براى مسلمانان، ره‌نمود و رحمت و بشارتگر است، بر تو نازل كرديم.»

[2] . بنگريد به: الميزان، ج 7، ص 172 و القصص القرآنى، سيد محمد باقر حكيم، ص 21- 30.

[3] . زمر، 23:« اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ ...».

[4] . بنگريد به: التصوير الفَنّى فى القرآن، ص 171- 180.