هم‌چنين پيامبر صلى الله عليه و آله در سفارش‌هايى كه به على عليه السلام كرد، درباره زنان فرمود: «زن مسئول كار قضاوت نمى‌شود.»[1] در روايتى از امام باقر عليه السلام است: «زن مسئول قضاوت و فرمانروايى نمى‌شود.»[2] دليل اصلى در اين زمينه، اجماع فقها مى باشد كه هيچ كس با آن مخالفت نكرده است. براى اين حكم به آيه‌اى از قرآن استناد كرده‌اند كه در آن، زنان به نازپروردگى و نازك‌خاطرى و نداشتن صلابت متناسب با منصب داورى توصيف شده‌اند. خداوند مى‌فرمايد: «أَ وَ مَنْ يُنَشَّؤُا فِي الْحِلْيَةِ وَ هُوَ فِي الْخِصامِ غَيْرُ مُبِينٍ»[3]. زن به دليل نرم‌طبعى و نازك‌انديشى، زود از خود واكنش نشان مى‌دهد و به مهربانى و دل‌سوزى بيشتر مى‌گرايد تا دورانديشى و درست انديشى. به همين دليل اميرمؤمنان در نامه خود به فرزندش امام حسن فرمود:

«ولا تملّك المرأة من أمرها ما جاوز نفسها، فإنّ المرأة ريحانة و ليست بقهرمانة»؛[4] زن را در امورى فراتر از شؤون خودش زمام‌دار مگردان. همانا زن گل است، نه قهرمان.

اين سخن امام عليه السلام اشارت به همان لطافت طبع زن دارد كه به سبب آن نمى‌تواند در مقام حل و فصل خصومت‌ها، سخت و استوار باشد. اين بحث جوانب ديگرى دارد كه در بررسى‌هاى فقهى، به شكل گسترده مطرح كرده‌ايم.

حق حضانت فرزند

بيشتر فقها حق حضانت (نگه‌دارى و پرورش فرزند) مادر را براى فرزند پسر تا پايان شيردهى و براى فرزند دختر تا هفت سال دانسته‌اند.

ولى شيخ صدوق اين تفاوت را قائل نشده و معتقد است حتى در صورت‌

[1] . من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 263.

[2] . بحار الانوار، ج 100، ص 254.

[3] . زخرف، 18« آيا كسى كه در زر و زيور پرورش يافته و در مجادله، بيانش غير روشن است؟»

[4] . نهج البلاغه، نامه 31، ص 405.