responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى    جلد : 1  صفحه : 444

زمخشرى در تفسير اين آيه مى‌گويد: «أي على طرف من الدين لا في وسطه و قلبه؛ اينان پيوسته بر كناره دين قرار دارند، نه در وسط و قلب دين. اين بر اثر اضطراب و تزلزل آنان در دين است و بدين لحاظ هيچ‌گاه آرامش خاطر ندارند، همانند كسى كه بر كناره لشكر حركت مى‌كند تا هرگاه پيروزى و غنيمت نصيب گرديد، پابرجا و با ديگران سهيم باشد و اگر شكست فرا رسيد پا به فرار گذارده، راه نجات خود را پى بگيرد»[1].

تحريف كلام، كناره زدن از مسير طبيعى آن است. مسير طبيعى الفاظ و عبارت‌ها همان افاده معانى حقيقى و مراد واقعى آن‌هاست و در صورت انحراف از آن معانى، تحريف تحقّق مى‌يابد. لذا تحريف كلام را چنين وصف نموده‌اند: «تفسيره على غير وجهه؛ تفسير نمودن آن بر خلاف آنچه ظاهر آن است» اين‌گونه تفسير نوعى تأويل نارواست؛ يعنى دگرگون ساختن كلام و برگرداندن آن به‌سوى ديگر است. اين‌گونه تحريف را تحريف معنوى گويند؛ زيرا در واقع، تحريف معنوى، دلالت لفظ را دگرگون مى‌سازد و از مسير خود منحرف مى‌كند.

در قرآن هر كجا واژه تحريف آمده همين معنا (تحريف معنوى) اراده شده است.

طبرسى در تفسير آيه‌ «يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ»[2] مى‌گويد: «اى يفسّرونه على غير ما انزل و هو سوء التأويل‌[3]؛ آن را بر خلاف آنچه خداوند اراده كرده تفسير مى‌كنند و آن بد تأويل كردن است». زمخشرى در تفسير آيه مى‌گويد: «أي يميلونها عن مواضعها[4]؛ لفظ را از موضع خود منحرف ساخته‌اند»؛ زيرا اگر لفظ طبق معناى واقعى- كه ظاهر لفظ بر آن دلالت دارد- تفسير و تبيين نگردد، هرآينه از موضع اصلى خود منحرف شده است.

شعرانى- در حاشيه مجمع البيان- مى‌گويد: «مواضع لفظ همان معانى لفظ است؛ زيرا هر لفظ براى معنايى خاص وضع شده و اگر از آن موضع زايل گردد و به معناى ديگر، كه خواسته لفظ نباشد، تفسير شود، هرآينه آن لفظ از موضع خود منحرف‌


[1] الكشاف، ج 2، ص 142.

[2] مائده 5: 13 و نساء 4: 46.

[3] ر. ك: تفسير طبرسى؛ ج 2، ص 173.

[4] الكشاف؛ ج 1، ص 516.

نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى    جلد : 1  صفحه : 444
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست